نام پژوهشگر: هاشم موجرلو
هاشم موجرلو صلاح الدین عبدی
ساختار شعر معاصر-در قیاس با شعر سنتی- در پی تغییر در مضمون، دگرگون شد. مضامین جدید در شعر جایگزین مضامین سنتی شدند و به دنبال آن شیوه تصویرپردازی این موضوعات نیز دگرگون گشت. تصویر یکی از ارکان مهم شعر محسوب میشود که از ابتدا شاعران و ادبا به آن توجه خاصی نشان دادهاند و مکتبهای مختلفی بر اساس چگونگی تصویرپردازی در شعر به وجود آمد و در این راستا گاه آن را بر محتوی برتری میدادند و گاه برعکس. از عناصر بنیادین تشکیلدهنده تصویر، صور خیال میباشد که شاعران سنتی آن را یگانه عنصرآفریننده تصویر در شعر میدانستند؛ اما به مرور زمان با ایجاد ارتباط با ادبیات غرب، دامنه ادبیات چه در محتوی و چه در ساختار دچار تحول بنیادین شد و با ورود رمز و اسطوره در شعر، دیگر صورخیال تنها عامل تشکیل دهنده تصویر محسوب نمیشدند. موضوعهای جدیدی از قبیل عدالت، فقر، آزادی و... وارد شعر شدند و شاعران برای دستیابی به آنها از هیچ کوششی دریغ نکردند. در کنار این موضوعها، مضامین گذشته مانند عشق، مدح و... با تغییرهای اساسی همچنان رایج بود. شعر نوین جهان عرب نیز از این قاعده مستثنی نبود. یکی از شاعران معاصر عرب که دستخوش این تغییر و تحولات گشت، عبدالوهاب بیاتی (?9??-?999) بود که سهم عمدهای در نوآوری و آفرینش تصاویر جدید در شعر داشت. وی از شاعران انقلابی و آزادیخواه بود که به دلیل همین عقایدش سالهای بسیاری را در غربت سپری کرد. عقاید سوسیالیستی، رمانتیکی و سورئالیستی شاعر تأثیر بسزایی در خلق تصاویر جدید داشت و توانست از طریق خلق ترکیبهای لغوی جدید، بکار بردن رمز و اسطوره و سود جستن از دیگر ارکان صورخیال، تصویری نو و زیبا از اندیشههای خود در شعر بیافریند.