چکیده یکی از محوطه های بزرگ دوران اسلامی شهرستان فراهان استان مرکزی، محوطه ی ذلف آباد بوده که در فاصله ی یک و نیم کیلومتری شهر جدید فرمهین، در منطقه ای نیمه بیابانی قرار گرفته است. با توجه به مواردی چون نام محوطه و اشارات متون تاریخی، به احتمال زیاد این محوطه همان ذلف آباد یا دلف آباد قدیم بوده که در برخی متون تاریخی و جغرافیای تاریخی، به ویژه متون قرن 7-8 ه.ق، بدان اشاره شده است. این محوطه در سال 1387 مورد بررسی باستان شناسی، گمانه زنی و کاوش های باستان شناسی قرار گرفت که داده های سفالی حاصل از آن، در این پایان نامه ارائه شده است. سفال های این محوطه بعد از آمارگیری و بررسی دقیق، مورد مطالعه و طبقه بندی های مختلف قرار گرفتند که در نتیجه ی آن مشخص شد که بیش از 10 درصد سفال های محوطه لعاب دار بوده که این امر نشان دهنده ی وجود مرکزیت شهری در آنجا است. هم چنین ویژگیهای فنی و تزیینی آنها که بیشتر مربوط به قرون 7 تا 9 ه.ق. بودند، مورد مطالعه و طبقه بندی قرار گرفتند. سپس با توجه با توجه به نحوه ی پراکنش آنها در سطح محوطه و نیز استفاده از داده های دیگری مانند نوع فضاهای معماری محوطه حاصل از کاوشها، تا حدودی قسمتهای مختلف مسکونی محوطه، که احتمالاً در ارتباط با طبقات اجتماعی مختلف محوطه بوده، مشخص گردید. در نهایت میزان پراکنش گونه های مختلف سفالین در استقرار های چهار منطقه ی ساوه، زرندیه، دشت تهران و شازند - اراک مشخص گردیده و یک گاهنگاری نسبی و تخمینی از استقرارهای اسلامی این مناطق ارائه گردیده است.