چکیده بررسی اثر عصاره آبی الکلی گیاه صبرزرد (aloe vera) بر روند تکاملی بیضه و تخمدان جنین و متولدین از موش های صحرایی دیابتی به وسیله : مهرزاد جعفری برمک دیابت یکی از مشکلات جامعه است که بر قسمتهای مختلف بدن تاثیرات سوء می گذارد. در مادران دیابتی باردار به مقدار کافی انسولین ترشح نمی شود و گلوکز در خون مادر و جنین افزایش می یابد و موجب عوارض بسیاری در فرزندان می گردد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات عصاره صبرزرد بر روند تکاملی بیضه وتخمدان در جنین ومتولدین از موش های صحرایی دیابتی و سالم در مقایسه با گروه های کنترل دیابتی و سالم می باشد. برای انجام این تحقیق 80 قطعه موش صحرایی ماده سالم تهیه و در شرایط یکسان نگهداری شدند سپس به صورت تصادفی به چهار گروه دیابتی و چهارگروه سالم تقسیم گردیدند. به گروه دیابتی mg/kg 50 استرپتوزوتوسین از طریق داخل صفاقی تزریق شد. همه گروهها به صورت طبیعی باردار شدند. شش گروه از مادران باردار دیابتی و سالم تحت درمان با عصاره ژل و برگ صبرزرد و داروی گلیبن کلامید قرار گرفتند و دو گروه دیگراز مادران باردار دیابتی و سالم آب مقطر دریافت کردند. در روزهای 18 و 20 بارداری دو قطعه موش صحرایی باردار از هر گروه کشته و جنین ها پس از جداسازی به بافر فرمالین 10% منتقل شدند. بقیه موش های صحرایی بطور طبیعی زایمان کردند . از هر گروه پنج جفت موش صحرایی نر و ماده در روزهای 30 ، 60 و 90 بعد از تولد ، کشته و بیضه و تخمدان آنها جدا و به محلول بافرفرمالین 10% منتقل گردید. پس از بکار بردن تکنیک های بافت شناسی ، پارامترهای بافتی مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. وزن جنین های مادران دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی کاهش آماری معنی دار نشان داد (p<0/05 ).تعداد سلول های اسپرماتوگونی ، سرتولی ، لیدیگ در جنین های 18 و20 روزه گروههای دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی افزایش معنی داری نشان دادند(p<0/05). در نوزادان نر 30 ،60 و 90 روزه گروههای دیابتی تغییرات آماری معنی داری در پارامترهای تعداد سلول اسپرماتوگونی، سرتولی ،لیدیگ و قند خون مشاهده شد (p<0/05 ) . تعداد فولیکول های آغازی درجنین های ماده 18 و 20 روزه گروههای دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی کاهش معنی دار آماری نشان می دهد (p<0/05 ). نتایج نوزادان ماده 30،60 و 90 روزه درگروههای دیابتی تحت درمان نسبت به گروه دیابتی تغییرات آماری معنی داری در پارامترهای تعداد و قطر فولیکول آغازی ،اولیه و ثانویه ، بالغ ،جسم زرد و نسبت مرکز به قشر تخمدان نشان دادند (p<0/05 ) . هیپر گلیسمی ناشی از دیابت مادر در دوران جنینی سبب آسیب بافت گناد نر و ماده می شود اما با توجه به نتایج مفید بدست آمده از عصاره ژل و برگ صبرزرد بر گناد موش صحرایی دیابتی می توان از تاثیرات مفید این عصاره جهت رفع آسیبهای احتمالی ناشی از دیابت بر ساختار گناد استفاده نمود. کلید واژه: موش صحرایی ، دیابت، گناد، صبرزرد