نام پژوهشگر: شهناز باصری
شهناز باصری خیرالله محمودی
غم واندوه از هیجانات غریزی انسان و سوگواری یکی از مصادیق مهم آداب و رسوم و باورها در میان فرهنگهاست که به طور شفاف در اغلب متون ادبی هر ملت منعکس شده است. گریستن، رفتارهای فیزیکی و کاربرد رنگهای خاص از مهمترین مظاهر سوگواریها از گذشته های دور تا کنون بوده است. درست است که وظیفه ی لباس و پوشش در آغاز فقط حفظ انسانها از سرما و گرما بوده است اما بعدها لباس به عنوان جزئی از فرهنگ اقوام، وظایف دیگری را نیز عهده دار می شود. به طوری که کم کم به کاربرد طرح و رنگ خاص لباس در شادیها و غمها اکتفا نمی شود و لباس ها و رنگ ها حتی به حوزه ی سیاست نیز وارد می شوند. در این پژوهش سعی شده است رنگ سوگواری در متون برجسته ی ادب فارسی(قرن 4-7) مورد بررسی قرار گیرد. به خصوص آنکه در برخی از این متون تفاوت چشم گیری میان رنگ سوگواریها دیده می شود. مثلاً با آنکه تمامی متون برجسته ی به جا مانده از قرن چهارم و حتی قرن های بعد رنگ های تیره بخصوص رنگ سیاه را رنگ ماتم دانسته اند تاریخ بیهقی از رنگ سفید به عنوان رنگ سوگواری یاد کرده است. ریشه یابی علل این تفاوتها از مهمترین اهداف این پژوهش است.