بیماری رایزومانیا یکی از مخربترین بیماری های ویروسی چغندر قند است. در این بیماری عملکرد کمی و کیفی چغندرقند تحت تاثیر قرار می گیرد. انتقال طبیعی عامل این بیماری توسط شبه قارچ polymyxa betaeصورت می پذیرد. اسپورهای استراحتی این شبه قارچ سال های زیادی می توانند در مزرعه آلوده زنده بمانند. به منظور ارزیابی کمی شبه قارچ p.betae در خاک و بافت آلوده، تهیه آنتی بادی های اختصاصی ضروری می باشد. پروتئین گلوتاتیون- اِس- ترانسفراز که در تمامی حالت های مورفولوژیکی p. betae وجود دارد می تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای شناسایی این شبه قارچ در روش سرولوژیکی باشد.به این منظور ابتدا باکتری اشریشیاکلی توسط ناقل بیانی حاوی ژن gst تراریخته و بیان پروتئین به صورت انبوه انجام شد. خالص سازی پروتئین نوترکیب gst با استفاده از روش کروماتوگرافی تمایلی بر روی ستون نیکل صورت پذیرفت. پروتئین خالص gst در ایمونوتیوب ثابت گردید و پس از بلوکه شدن فضاهای خالی توسط شیر بدون چربی2% ، ذرات فاژ به لوله افزوده و فاژهای غیر اختصاصی آنها حذف شدند. فاژهای اختصاصی متصل به تیوب، جداسازی شده و برای تکثیر وارد سلول های در حال رشد باکتری اشریشیاکلی سویه tg1 شدند. فاژهای تکثیر یافته دوباره جدا سازی شده و برای افزایش ذرات اختصاصی دارای قابلیت اتصال به پروتئین gst سیکل فوق تکرار می شود. پس از انجام سه دور چرخه فوق، در حدود 100 عدد تک کلونی دارای فاژهای جداسازی شده انتخاب و به صورت جداگانه کشت شده و جهت تولید scfv مربوطه با iptg تحریک شدند. scfv تولید شده در باکتری وارد محیط کشت گردیده و پس از جداسازی با سانتریفیوژ برای تست الیزا و شناسایی کلون های اختصاصی مورد استفاده قرار گرفتند. کلون های مولد scfv اختصاصی جداسازی و برای تعیین تنوع با روش های rflp و تعیین ترادف مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیزهای تکمیلی وسترن بلاتینگ و الیزا بر روی scfv های اختصاصی منفرد و با استفاده از عصاره های سالم و آلوده چغندرقند انجام شدند. برای خالص سازی و تولید انبوه آنتی بادی های نوترکیب، سویه باکتریایی hb2151 و یا bl21-de3 با پلاسمیدهای phen حامل ژن های scfv اختصاصی تراریخته شدند. باکتری تراریخته در محیط کشت lb حاوی آنتی بیوتیک آمپی سیلین در 37 درجه سانتیگراد رشد یافته و هنگامی که od محیط کشت به عدد یک رسید، iptg استریل به کشت باکتریایی تا غلظت یک میلی مولار افزوده شد و کشت در دمای30 درجه سانتیگراد ادامه یافت. پس از سه ساعت سلول های باکتریایی با سانتریفیوژ جداسازی و scfv تجمع یافته در فضای پیش پلاسمایی با روش شوک اسمزی جدا گردید. در این تحقیق در نهایت آنتی بادی مونوکلونالی تولید شد که بر اساس نتایج آزمون های الیزا، وسترن بلاتینگ و دیبا به خوبی قادر به شناسایی و تفکیک نمونه های سالم و آلوده به شبه قارچ p. betae هستند.

ساقه خوار ذرت، sesamia cretica از مهمترین آفات مزارع ذرت و نیشکر در ایران می باشد. به علت تغذیه لاروها از بافت درونی ساقه گیاهان میزبان و مخفی بودن لاروها، از کنترل شیمیایی با این آفت نتایج قابل قبولی حاصل نمی شود و بهترین راه کنترل آن کنترل بیولوژیک است. مهمترین عامل کنترل طبیعی این آفت زنبور پارازیتویید تخم telenomus busseolae است که به علت تخصص میزبانی فقط روی میزبان طبیعی (ساقه خوار ذرت) قابل پرورش است. پرورش انبوه این آفت روی غذایی طبیعی کاری پرهزینه و پر مشقت است. در این بررسی کرم ساقه خوار ذرت را روی پنج رژیم غذایی شامل ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت، پودر بلال خشک شده ذرت، پودر مغز ساقه نیشکر (پیت نیشکر) و غذای نیمه مصنوعی در دمای 5/29 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شد و آماره های زیستی آن روی رژیم های مختلف ثبت گردید. پرورش روی رژیم های غذایی پودر مغز ساقه نیشکر و رژیم غذایی نیمه مصنوعی با موفقیت همراه نبود. طبق نتایج به دست آمده از جدول تجزیه واریانس داده ها، بین رژیم های غذایی ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت و پودر بلال خشک شده ذرت در آماره های طول دوره لاروی، درصد شفیرگی، وزن شفیره ها، طول دوره شفیرگی، طول عمر حشرات کامل، تعداد تخم های گذاشته شده و درصد تفریخ تخم ها اختلاف معنی داری در سطح احتمال پنج درصد مشاهده شد اما در درصد ظهور حشرات بالغ و نسبت جنسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بر اساس این نتایج روی جیره ساقه تازه ذرت طول دوره لاروی حشرات نر و ماده به ترتیب 18.74 و 19.78 روز به دست آمد. میانگین وزن شفیره های نر و ماده به ترتیب 127.76 و 188.45 میلی گرم و میانگین درصد شفیرگی لاروها 65.5 درصد محاسبه گردید. طول دوره شفیرگی برای حشرات نر و ماده به ترتیب 10.67 و 10.18 روز و درصد ظهور حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 79.81 و 85.45 درصد به دست آمد. طول عمر حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 6.4 و6.7 روز و نسبت جنسی 1.03:1 (ماده به نر) محاسبه گردید. میزان تخمریزی حشرات ماده 324.35 عدد و درصد تفریخ تخم های گذاشته شده 90.5 درصد به دست آمد. بر اساس این تحقیق می توان نتیجه گرفت که از بین رژیم های غذایی مورد بررسی ساقه تازه ذرت برای پرورش انبوه کرم ساقه خوار ذرت مناسب است ولی پودر بلال خشک شده ذرت در صورتی که ترکیباتی به آن اضافه گردد احتمالاً می تواند برای پرورش ساقه خوار ذرت استفاده گردد.

سپس از نماتدهای جدا شده به تفکیک جنس، اسلایدهای میکروسکوپی دائم تهیه شد. مشخصات ریخت شناسی و ریخت سنجی نماتدها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ترسیم بر طبق منابع شناسایی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 27 گونه نماتد از 14 جنس شناسایی گردید. ogma fagini amplimerlinius macrurus ogma menzeli amplimerlinius paraglobigerus ogma murrayi aphelenchoides sacchari paraphelenchus acontioides aphelenchus avenae paratylenchus neoamblycephalus criconemoides informis paratylenchus straeleni criconemoides parvus pratylenchus vulnus criconemoides solivagum rotylenchus buxophilus criconemoides xenoplax rotylenchus iranicus helicotylenchus minzi tylenchorhynchus annulatus helicotylenchus pseudorobustus xenocriconemella macrodora nagelus hexagrammus xiphinema mazandaranense nagelus obscurus xiphinema pachtaicum ogma civellae ogma dryum در این تحقیق گونه های o. dryum، o. murrayi و a. paraglobigerus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. در میان جنس ها و گونه های بررسی شده، جنس هایogma و criconemoides به ترتیب با پنج و چهار گونه و نیز گونه های c. parvus و o. civellae بیشترین جمعیت را داشتند.

پوسیدگی رایزوکتونیایی ریشه و طوقه لوبیا با عامل rhizoctonia solani یکی از مهم ترین بیماریهای حبوبات ایران است این عامل بیماریزا دارای دامنه وسیع میزبانی روی گیاهان زراعی و باغی می باشد. نماتود meloidogyne javanica نیز در سطح جهان از مهم ترین عوامل بیماریزای گیاهی روی اغلب محصولات از جمله لوبیا می باشد با توجه به حضور توامم این دو عامل بیماری در مناطق ایران مطالعه ی این دو میکروارگانیسم مورد توجه قرار گرفت در این تحقیق ایزوله ی، rhizoctonia solani ag4 از دانشگاه تهران تهیه و در روی محیط pda کشت شد. لارو سن دوم به عنوان اینوکلوم نماتودی از دانشگاه شاهد تهران تهیه و در روی ریشه های گوجه فرنگی رقم روتگرز تکثیر شد. گیاهچه های لوبیا ارقام دهقان، صدف، بهمن، ناز، صیاد، دانشکده و سان رای در بستری از خاک لومی شنی استریل به میزان 1000 گرم کشت شدند. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 9 تیمار و سه تکراربه صورت زیر طراحی شد شاهد قارچ به تنهایی، نماتود به تنهایی، قارچ و نماتود همزمان. میزان مایه تلقیح نماتود با سه سطح (0،1000،2000) لارو سن دوم برای هر گلدان و در مورد قارچ با سه سطح(0، 5، 10) پروپاگول در هر گرم خاک بستر تعیین شد. گلدان ها در شرایط گلخانه و دمای 25- 27 درجه سانتی گراد نگهداری شدند پس از گذشت دو ماه از مایه زنی آزمایش متوقف شد. وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه و ارتفاع بوته اندازه گیری شد و همچنین شاخص های بیماریزای دو بیمارگر شامل تعداد گره و تعداد توده تخم نماتود و شدت پوسیدگی قارچی محاسبه شدند نتایج نشان داد حضور نماتود موجب افزایش فعالیت قارچ در ریشه شده است.پوسیدگی ناشی از فعالیت قارچ در ریشه ارقام صدف و دهقان از بیشترین مقدار برخوردار بود. کمترین شدت پوسیدگی در رقم صیاد در تیمارهای که قارچ به تنهایی دریافت کرده اند مشاهده شد. بیشترین و کمترین گال زایی و تولید توده تخم نماتود در ریشه به ترتیب در ارقام دانشکده و صدف مشاهده شد.

کرم ساقه خوار ذرت ، sesamia cretica (l). از آفات مهم ذرت می باشد .با توجه به اهمیت گیاه ذرت در جهان وبا توجه به آثار مخرب ترکیبات شیمیایی، کنترل بیولوژیک این آفت مد نظر قرار گرفت. هدف از انجام این آزمایش ها بررسی و مقایسه کارایی نماتدهای h. bacteriophora و s. carpocapsae و s. feltiae در کنترل بیولوژیک کرم ساقه خوار ذرت در دزهای مختلف در شرایط آزمایشگاهی و روی ساقه های ذرت بود. کلمات کلیدی : s. feltiae، s. carpocapsae، h. bacteriophora، کرم ساقه خوار ذرت، کنترل بیولوژیک