نام پژوهشگر: روح الله مدبر
روح الله مدبر محمد توحید فام
امروزه بررسی موضوع برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده آمریکا به یکی از موضوعات مهم دانشگاهی تبدیل شده است. به واسطه جایگاه ایدئولوژی در تصمیم گیری و تدوین سیاست خارجی ایران و همچنین نقش گفتمان گروههای مختلف در جریانات تصمیم گیری در کشور ایران و پشتوانه فکری و اعتقادی این افراد در زمینه نوع نگاه به ایالات متحده آمریکا موجب گردیده طی سه دهه قطع رابطهُ دو کشور آینده این رویداد برای تحلیل گران سیاسی با توجه به شرایط گفتمان دو طرف در هاله ای از ابهام قرار گیرد. قدرت برتر گفتمان مخالفین برقراری رابطه با ایالات متحده آمریکا در ایران و تکیه بر مناسبات گذشته و همچنین نقش منافع برخی کشورهای خارجی در ادامه تنش ایران و آمریکا از جمله:( روسیه،چین و اعراب حاشیه خلیج همیشه فارس و اسرائیل) موجب گردیده گفتمان موافقین برقراری روابط با ایالات متحده آمریکا در ایران به حاشیه رانده شود. از اینرو پژوهش حاضر حول محور برسی نقش گروههای مخالف و موافق برقراری روابط با ایالات متحده آمریکا طی سالهای 1368 تا 1390 بر مبنای جایگاه منافع ملی و ایدئولوژی در گفتمان دو طرف با تکیه بر نقش قدرت هر کدام از آنها بر مسلط نمودن دال مرکزی خود نزد افکار عمومی صورت پذیرفت.در این پژوهش برای یافتن ریشه اختلافات از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه استفاده شد. همچنین نقش عوامل تاریخی،روانشناختی،ایدئولوژی ،قدرتهای بیرونی و منافع ملی نیز مورد برسی قرار گرفت . نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می دهد ورای مسائل میان ایران و آمریکا و نقش ایالات متحده در افزایش روند تحریمهای بین المللی علیه ایران و تلاش برای انزوای جهانی دولت جمهوری اسلامی ملاحظه می شود امکان بهبود روابط دو کشور در پیچ و خم پافشاری بر اختلافات به ارث مانده از گذشته قفل شده است.لذا گمان می شود می توان با توجه به منافع ملی و بررسی دقیق دستاوردهای حاصل از ادامه این روند برای کشور خصوصاً در عرصه اقتصادی به واسطه افزایش تحریمها با تدوین راهکاری بر مبنای واقع گرایی با اولویت نگاه به آینده وحفظ استقلال کشور و در راستای اصول: عزت ،حکمت ،مصلحت و منافع ملی و استفاده از گفتمان تنش زدایی قدم در ورود به عرصه ای جدید نهاد.