چکیده: مطالعه مقایسه ای مارکرهای استرس اکسیداتیو وپروفایل آنتی اکسیدانتی در بیماران گلوکوما وافراد سالم مقدمه:گلوکومای زاویه باز اولیه(poag)وگلوکومای زاویه بسته اولیه(pcag)علت منجرشونده به کوری غیر قابل برگشت در کشورهای صنعتی می باشد(135).تغییر پروفایل اکسیدانت/آنتی اکسیدانت سرمی در پاتولوژیهای چشمی گزارش شده است(10و11و12و135).این مطالعه برای ارزیابی مقایسه ای مارکرهای استرس اکسیداتیو وپروفایل آنتی اکسیدانتی در بیماران گلوکومای اولیه و افراد سالم طراحی شد. روش ها:ما یک مطالعه ای را در مورد 56فرد بیمار مبتلا به pcag (26مردو30 زن)و84فرد بیمار مبتلا به poag (44 مرد و40 زن) و80فرد کنترل سالم(37 مرد و43 زن)انجام دادیم. در این مطالعه گلوکوم (آب سیاه)در مورد بیماران بر اساس دست کم 2 مورد از 3 مورد زیر تعریف شد: 1-تغییرات گلوکومی سر عصب بینایی(c/d) برابر 0.6یا بیشتر،اختلاف نسبت c/dدو چشم به میزان 0.2، وجود خونریزی در سر عصب. 2-غیر طبیعی بودن فشار داخل چشمی(iop) شامل iop بالاتر از 22 میلی متر جیوه یا اختلاف فشار بین دو چشم بیش از 6 میلی متر جیوه. 3-وجود دو مورد از تغییرات گلوکومی ذکر شده در میدان بینایی:الف)ghtغیر طبیعی ، psdغیر طبیعی با p<0.05 یا خوشه ای متشکل از حداقل 3 نقطه غیر حاشیه ای با p<0.05 در pattern deviation plot که دست کم یکی از آنها دارای p<0.01 باشد. تمام بیماران توسط متخصص گلوکوم تحت معاینه کامل با اسلیت و فوندوسکوپی قرار گرفته و نتایج حاصل از گونیوسکوپی نیز گلوکوم زاویه باز اولیه وزاویه بسته اولیه در آنها را تائید نمود. همچنین در این مطالعه فرد سالم یا کنترل به فردی اطلاق می شود که گلوکوما وبیماریهای مرتبط با چشم و رتین وعدسی ومشکلات مرتبط با دید یا بیماری سیستمیک مثل دیابت که چشم را درگیر کرده باشد نداشته باشد.iop یا فشار داخلی چشمشان کمتر از 21 میلی متر جیوه بود و(visual acuity) va بیش از 20/40 داشته باشند واختلال دیگری به نفع گلوکوم مشاهده نشود.. ما در این مطالعه میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت گلبول های قرمز خون :کاتالاز(cat)وسوپر اکسید دیسموتاز(sod) وگلوتاتیون پراکسیداز(gpx) وگلوتاتیون ردوکتاز(gr) وهمچنین ظرفیت تام آنتی اکسیدانتی پلاسما (tac) وغلظت مالون دی آلدئید(mda)وگلوتاتیون (glt)گلبول های قرمز خون را تعیین نمودیم. نتایج:غلظت پلاسمایی tcaدر بیماران pcagوpoagدر مقایسه با افراد سالم کنترل به طور معنی داری کاهش داشت.ما افزایش معنی داری را در غلظت mda گلبول های قرمز خون بیماران گلوکومای اولیه در مقایسه با کنترل های سالم مشاهده نمودیم غلظت گلوتاتیون گلبول های قرمز خون در بیماران مبتلا به poagدر قیاس با افراد سالم بطور معنی داری افزایش نشان می دهددر حالیکه این فاکتور در بیماران مبتلا به pcagدر قیاس باافراد کنترل سالم اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد.از سوی دیگر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت :کاتالاز(cat)وسوپر اکسید دیسموتاز(sod) و گلوتاتیون پراکسیداز(gpx) در بیماران poag وpcagدر قیاس باافراد سالم کنترل به طور معنی داری کاهش می یابند.فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز گلبول های قرمز خون در بیماران poagوpcag در قیاس با کنترلها کاهش نشان می دهد ولی این اختلاف از نظر آماری معنی دارنمی باشد. بحث:در نهایت نتایج مااشاره دارد که یک افزایش زیاد اکسیداسیون لیپیدی ویک کاهش قابل توجه فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و ظرفیت تام آنتی اکسیدانتی در بیماران poag وpcagدر قیاس با افراد سالم ،یک نقش پاتوژنیکی در گلوکومای اولیه با افزایش آسیب اکسیداتیو دارد.. کلمات کلیدی: گلوکومای اولیه، گلوکومای زاویه باز اولیه،گلوکومای زاویه بسته اولیه،استرس اکسیداتیو،آنزیم های آنتی اکسیدانت