تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان مقاومت به سرب و اثر کلات کننده ها و تنظیم کننده های رشد گیاهی بر جذب و تجمع سرب در گیاه matthiola flavida صورت گرفت. در بخش اول این پژوهش نمونه های گیاهی و بذر گونه گیاهی m. flavida روییده شده بر روی خاک های معدن سرب و روی منطقه ایرانکوه و همچنین خاک اطراف ریشه جمع آوری گردید و غلظت عناصر در نمونه های جمع آوری شده اندازه گیری شد. براساس نتایج بدست آمده، خاک منطقه معدنی ایرانکوه به میزان زیادی آلوده به فلزات سنگین سرب، روی و کادمیوم می باشد. همچنین بیشترین میزان سرب در نمونه های برگ و ریشه گیاه m. flavida جمع آوری شده به ترتیب 7600 و 2630 میکرو گرم بر گرم بود. در بخش دوم این پژوهش مقاومت و تجمع سرب، روی و کادمیوم در دو جمعیت گیاه m. flavida در قیاس با گونه های تجمع دهنده و مقاوم به سرب در شرایط هیدروپونیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اثر غلظت های مختلف سرب در محیط هیدروپونیک بر روی دو جمعیت فلز دوست (منطقه ایرانکوه) و غیر فلز دوست (منطقه صفه) گیاه m. flavida و چهار جمعیت مختلف گیاه تجمع دهنده noccaea caerulescens و دو جمعیت گیاه مقاوم silene vulgaris نشان داد که افزایش غلظت سرب در محلول غذایی باعث کاهش وزن خشک گیاهان می شود و بین دو جمعیت گیاه m. flavida تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین میزان مقاومت به سرب بر اساس اندازه گیری طول ریشه نشان داد که بیشترین مقاومت در جمعیت فلز دوست گیاه s. vulgaris وجود دارد و جمعیت های فلز دوست n. caerulescens و m. flavida مقاومت کمتری به سرب نسبت به جمعیت غیر فلز دوست گونه s. vulgaris دارند. بر اساس نتایج حاصل از اثر غلظت های مختلف سرب در شرایط هیدروپونیک، مشخص شد که در هر سه گونه مورد بررسی در این تحقیق، میزان سرب در ریشه با افزایش غلظت تیمار سرب در محلول غذایی افزایش می یابد. همچنین غلظت سرب در ریشه نیز بیشتر از بخش هوایی است. بیشترین غلظت سرب در تیمار 25 میکرو مولار سرب در ریشه جمعیت فلز دوست گیاه m. flavida مشاهد شد. بر اساس نتایج حاصل از کشت هیدروپونیک مشخص شد که بیش تجمع دهندگی سرب (غلظت بالاتر از 1000 میکروگرم بر گرم وزن خشک برگ) اختصاصاً در جمعیت فلز دوست گیاه s. vulgaris و جمعیت فلز دوست cma گیاه n. caerulescens دیده می شود.در بخش بعدی این پژوهش اثر متقابل سرب و کلسیم در شرایط هیدروپونیک در گیاه m. flavida بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلسیم در محلول غذایی ، میزان جذب و تجمع سرب در ریشه کاهش و میزان سرب در بخش هوایی افزایش می یابد. در بخش بعدی این پژوهش اثر کلات کنندگیedds و سیترات بر جذب و تجمع سرب در گیاه m. flavida در شرایط هیدروپونیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اضافه کردن سیترات و edds نشان داد که وقتی همه سرب به فرم کلاته شده در آمده باشد و غلظت کمپلکس سرب-کلاتور هم کم باشد گیاه m. flavida به سختی سرب را از محلول جذب می کند.

به منظور بررسی عکس العمل گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovata l.) نسبت به مصرف سولفات روی در شرایط تنش شوری، در پاییز 1392 آزمایشی گلدانی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. شوری با کلرید سدیم در پنج سطح (0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار) و روی از منبع سولفات روی با سه سطح (85/3 (شاهد برابر با مقدار موجود در محلول هوگلند)، 7/7 و 55/11 میکرو مولار) انتخاب شدند. نتایج نشان داد اثر شوری و روی و برهم کنش آن ها بر بیشتر شاخص های رشدی و فیزیولوژیک گیاه اسفرزه معنی دار بودند. در کل می توان گفت مصرف متعادل سولفات روی (7/7 میکرو مولار) در همه صفات نتیجه بهتری را به همراه داشته است.

با پیشرفت علم و تکنولوژی، انسان و دیگر موجودات زنده همواره در معرض مخاطرات بیش‏تر قرار می‏گیرند. روز به روز بر آلودگی محیط زیست افزوده می‏شود. گرچه نیترات به عنوان یکی از شکل‏های غالب عنصر ضروری بسیار مهم نیتروژن توسط ریشه گیاه جذب می‏شود، ولی مقادیر بالای آن به عنوان یکی از مهم‏ترین منابع آلودگی آب و خاک، تهدیدی جدی برای اکوسیستم محسوب می‏شود. گیاه‏پالایی یک نوآوری و تکنیک ارزشمند موثر پاک‏سازی است که از گیاهان برای زدودن و یا کاهش آلودگی‏های زیست‏محیطی استفاده می کنند. در این پژوهش، به منظور ارزیابی پتانسیل گیاه¬پالایی و تجمع نیترات، اثرات سطوح مختلف نیترات بر برخی شاخص های رشد و نمو گیاهان پونه (mentha longifolia) و نعناع (mentha piperita) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا جوانه زنی و سایر ویژگی های بذری این گیاهان، در اطاقک رشد بررسی گردید. پس از آن، در محیط کشت هیدروپونیک، تیمار غلظت¬های مختلف نیترات اعمال گردید و در این شرایط، پتانسیل گیاه پونه در کاهش آلایندگی نیترات و اثرات نیترات بر برخی از شاخص های فیزیولوژیک گیاهان پونه و نعناع بررسی شد. بررسی نتایج نشان داد که واکنش شاخص‏های جوانه‏زنی و رشد اولیه گیاه‏چه‏ها به کاربرد نیترات پتاسیم مثبت است که می‏تواند به استقرار اولیه آن‏ها کمک نموده تا در مراحل بعدی رشد، نیترات را به طور موثرتری جذب، تثبیت، تجمع و یا پالایش دهند. همچنین، غلظت‏های بالای نیترات، اثرات مثبتی بر جنبه‏های رویشی و فیزیولوژیکی این گیاهان داشت. به طورکلی، با افزایش غلظت نیترات محلول، شاخص‏‏‏های: طول ساقه و ریشه، سطح برگ، وزن خشک و تر اندام‏های گیاهی محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ، مقدار نیترات، مقدار پروتئین و نیتروژن کل اندام‏های گیاهی چهار جمعیت گیاهان پونه و نعناع افزایش، ولی مقدار کربوهیدرات و آنتوسیانین آن‏ها کاهش یافت. بنابراین به نظر می‏رسد گیاه پونه، پتانسیل جذب، تثبیت و تجمع نیترات در اندام‏های گیاهی را دارد و گزینه مناسبی برای گیاه‏پالایی و زدودن مقادیر مازاد نیترات محیط می‏باشد. همچنین بررسی اثر نیترات بر گیاه نعناع که به عنوان سبزی خوراکی مصرف می‏شود، نشان داد که با افزایش غلظت نیترات محلول، میزان مازاد آن را در خود ذخیره می‏کند و بنابراین برای سلامتی انسان زیان‏بار است. بنابراین ضروری است هنگام کشت، احتیاط لازم در زمینه کوددهی نیتروژنی بعمل آمده تا منجر به تجمع مقادیر مازاد نیترات نگردد.

در این پژوهش، بر هم کنش بین کادمیوم و روی مورد بررسی قرار گرفت به این منظوردر گیاه matthiola flavida که از خانواده هbrassicacea می باشد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از و غلظت های 2 و، 10 و، 20 و40 میکرو مولار روی و غلظت های 0 و، 1 و، 5 و 20 میکرو مولار کادمیوم استفاده گردید . در غلظت 2 میکرومولار روی و صفر کادمیوم که شاهد آزمایش می باشد بیش ترین میزان طول ریشه را نشان می دهد .ولی و با افزایش میزان کادمیوم، طول ریشه کاهش معنی داری را نسبت به شاهد نشان می دهد. طول ریشه به عنوان شاخص مقاومت شناخته شده است در حقیقت کادمیم از تقسیم سلولهـا ی منطقـه مریـستمی و رشد سلول ها ی منطقه رشد جلوگیری مـی کنـد. از طـرف دیگـر تمایـز زودرس و چـوبی شدن دیواره سلول هـا ی واقــع در منطقـه رشد طـولی سلـول مـی تواند از د?یل دیگر کـاهش رشد ریشـه باشد.و هم چنین وزن تر و و خشک ریشه، و بخش هوایی و کلروفیل aوb و کل با افزایش غلظت روی و کادمیوم کاهش معنی داری نسبت به شاهد پیدا می کندنشان دادند. میزان انباشته شدن این عنصر توسـط گیـاه افـزایش مـییابـد . مقدار عنصر انباشته شده در بخـش هـواییگیاه m. flavida نسـبت بـه ریشـه بیشتر است،. روی و کادمیوم، و از نظر شـیمیایی بـسیار شبیه به هـم بـودهمی-باشد