نام پژوهشگر: مژگان صدیق اردکانی
مژگان صدیق اردکانی مصطفی سعادت
پروپرانولول, هیدرالازین و دیگوکسین دارو هایی هستند که به طور گسترده ای در بیماری های قلبی-عروقی مورد استفاده قرار می گیرند. اثرات مهاری پروپرانولول بر رشد تومور، التهاب ورگزایی در بسیاری از تحقیقات نشان داده شده است. هیدرالازین نیز دارای اثرات جهش زایی، سرطان زایی و رگزایی می باشد. دیگوکسین یک گلیکوزید قلبی است که اثرات مهاری آن بر رشد انواع سلول های توموری در آزمایشگاه گزارش شده است. در این تحقیق اثرات سیتوژنتیکی دارو های فوق بر دود مان سلولی تخمدان همستر چینی مورد بررسی واقع شده است. برای تعیین شاخص سمیت سلولی (ic50) این داروها، تست mtt انجام شد. مقدار ic50 برای پروپرانولول 42/0 میلی مولار، برای هیدرالازین 250 میکروگرم/میلی لیتر و برای دیگوکسین 22 میکرو گرم/میلی لیتر بدست آمد. به منظور بررسی اثرات کلاستوژنیک این داروها، ناهنجاری های کروموزومی موجود در سلول های متافازی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. بدین منظوردودمان سلولی تخمدان همستر چینی در مجاورت با غلظت های مختلف داروها (پروپرانولول: 1/0،2/0، 3/0و 4/0 میلی مولار، هیدرالازین: 20و40 میکروگرم/میلی لیتر، دیگوکسین: 15 و 20 میکروگرم/میلی لیتر) در مدت زمان 24 ساعت قرار گرفتند. این تست برای دارو های پروپرانولول و هیدرالازین در حضور وعدم حضور سیستم فعال کننده متابولیکی (s9 mix) انجام گرفت زیرا این داروها دارای متابولیسم کبدی هستند. ضمنا میتومایسین و سدیم ارسنیت به عنوان شاهد مثبت به کار برده شدند. در مورد پروپرانولول، در غلظت های 1/0، 2/0 و3/0 انواع ناهنجاری های کروموزومی مشاهده گردید که با افزایش دوز دارو، این ناهنجاری ها افزایش یافته است. در غلظت 4/0میلی مولار نیز تعداد متافاز ها کم بودند. داروی هیدرالازین نیز در غلظت های 20 و40 میکروگرم/میلی لیتر باعث ایجاد ناهنجاری های کروموزومی شد که با افزایش دوز دارو، افزایش ناهنجاری ها مشاهده گردید. افزودن s9 mix بر سلول های تحت تیمار با پروپرانولول و هیدرالازین باعث کاهش معنی داری در ناهنجاری ها گردید. در غلظت های 15 و20 میکروگرم/میلی لیتر داروی دیگوکسین نیز نا هنجاری ها مشاهده شد. اما بین این دو غلظت تفاوت معنی داری مشاهده نگردید در حالی که شاخص میتوزی به طور معنی داری کاهش یافته بود که می تواند به علت مرگ سلول ناهنجار در دوز بالا باشد.