نام پژوهشگر: ریحانه کاشانی خطیب
ریحانه کاشانی خطیب نعمت الله ایران زاده
سینمای روایی، از بدو پیدایش وامدار ادبیات داستانی بوده است. ادبیات و سینما هردو رسانه هایی داستان گو هستند اما در شیوه روایت خود از ابزارهای متفاوتی استفاده می کنند. ادبیات از واژه به عنوان ابزار ارتباطی بهره می برد و سینما از تصویر. به همین دلیل برخی از منتقدان سینما، اقتباس ادبی را نوعی ترجمه از زبان ادبیات به زبان سینما قلمداد کرده اند. . با توجه به اینکه اقتباس از متون ادبی، یکی از رایج ترین شیوه های فیلم سازی است، ضرورت نقد و تحلیل ادبیات داستانی معاصر به ویژه رمان، در رشته ادبیات، بیش از پیش احساس می شود. امروزه نظریه پردازان روایت هر اثر روایی را به منزله یک متن، مورد بررسی قرار می دهند. از دیدگاه آنان هر اثری که ویژگی های تعریفِ روایت را دارا باشد می تواند با رویکرد روایت شناسانه تحلیل شود. خواه این اثر داستان کوتاه باشد یا رمان یا نمایشنامه و یا حتی فیلم. از این رو در تحقیق حاضر، داستان چهل سالگی به عنوان دستمایه اثری اقتباسی به همین نام از دیدگاه روایت شناسانه مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین سعی شده است که با استفاده از مباحث تحلیل روایت در فیلم و اصول اقتباس ادبی، فیلم چهل سالگی تحلیل شود. در تحلیل روایی از نظریات بارت، ژنت، گریماس و برمون استفاده شده است. سپس شگردهای سینمایی که رمان را به فیلم تبدیل می کند، مورد بحث قرار گرفته است. از دیدگاه واگنر این شگردها قیاس ، انتقال و تفسیر نامیده شده اند. این پژوهش در شش بخش تدوین شده است: 1- مفاهیم، تعاریف و کلیات 2- فیلم و تحلیل روایی آن 3- اقتباس سینمایی 4- تحلیل رمان چهل سالگی 5- تحلیل فیلم نامه چهل سالگی 6- روند اقتباس فیلم از رمان.