نام پژوهشگر: پرستو غرایاق زندی
پرستو غرایاق زندی هوشنگ شامبیاتی
امروزه جرم و ترس ناشی از جرم به عنوان یک نگرانی فراگیر در تمام جوامع تبدیل شده است. از طرف دیگر نیز سیاست های دستگاه عدالت کیفری در مبارزه با جرم با شکست رو به رو شده است. این مسئله خود موجب اهمیت سیاست های پیشگیری از جرم شده است. همچنین توجه به ارتباط بین محیط های مسکونی و ساختار شهرها و شهرک های حومه ی شهری و افزایش ایمنی آن از طریق بهبود در طراحی محیط، مقوله ای است که در بسیاری از کشورها توجه لازم به آن نشده است. در واقع زمانی که بحث از استانداردهای شهرسازی و معماری می شود، معماران و شهرسازان به دنبال راه حل های فنی و مصالح لازم در بالا بردن استحکام فیزیکی آن می گردند و یا حداکثر جلوه های ظاهری و داخلی نماها مورد توجه قرار می گیرد. حال از آن جا که جرایم در بستر مکان رخ می دهند، طراحی مناسب محیط، که در قالب معماری و شهرسازی نمود می یابد، راه حل مناسبی در پیشگیری از وقوع جرم می باشد. اصطلاح پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی برای اولین بار توسط جرم شناس آمریکایی به نام سی. ری جفری در کتابی با همین عنوان شکل گرفت و می توان آن را این گونه تعریف کرد: «طراحی مناسب و کاربری موثر از فضا و محیط ساخته شده، که منجر به کاهش فرصت های مجرمانه، ترس از جرم و بهبود کیفیت زندگی می شود». این تئوری بر این اندیشه مبتنی است که رفتار انسانی در یک محیط شهری تحت تأثیر طراحی محیط قرار دارد. این تئوری تأکید دارد که با بهینه سازی فرصت های نظارت، تعریف مشخص و واضح از قلمرو و ایجاد تصویری مثبت از محیط می توان مجرمان را از ارتکاب جرم دلسرد نمود. این تئوری از شش جزء که عبارتند از؛ قلمروگرایی، نظارت، بازرسی دسترسی، حفاظت، سخت کردن آماج جرم و فعالیت پشتیبانی تشکیل شده است.