در بررسی فرهنگ ایران، گرایش به ادبیات اندرزی در نظام رفتاری، اندیشگی و ارزشی جامعه قابل استنباط است و نمود آن را در ساخت فرهنگی جامعه ی ایران را از طریق پیشینه ی ادبیات اخلاقی و پندنامه ها می توان مطالعه کرد. در ادبیات ما تقریباً تمامی آثار دارای بن مایه های اخلاقی و اندرزی هستند. گاهی بعضی از آثار تماماً اخلاقی اند، مانند: بوستان سعدی و قابوس نامه . گاهی در خلال برخی آثار با اندیشه های اخلاقی مواجه می شویم. تاریخ بیهقی نیز از جمله آثاری است که در لابه لای داستان های تاریخی و سیاسی اش اندیشه های اخلاقی، اندرزی قابل مشاهده است. بیهقی، تاریخ نگاری است که به تناسب شغل دبیری در دربار غزنویان، از بسیاری از مسائل اجتماعی، سیاسی، دینی سخن گفته و در تشریح مسائل گوناگون، بسیاری از مسائل اخلاقی را نیز ذکر نموده است. هم چنین در پایان هر حادثه ی تاریخی، اجتماعی، همگان را به عبرت آموزی دعوت می نماید. در آغاز این رساله، ابتدا به اخلاق، فلسفه ی اخلاق، نسبیت و مطلق گرایی آن و سپس اندرز و هم چنین خاستگاه اخلاق و اندرز در ادب فارسی و معرفی برخی آثار پرداخته شده است. در گام بعدی به ارتباط اخلاق و اجتماع و سیاست و دین اشاره گردیده است. بعد از بررسی این مولفه ها جنبه های مختلف اخلاقی، اخلاق فردی، اجتماعی، سیاسی و دینی در تاریخ بیهقی مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان نیز با تحلیل مولفه های اخلاق فردی، اجتماعی، سیاسی و دینی در تاریخ بیهقی به این نتیجه می رسیم که تاریخ مسعودی منعکس کننده ی اوضاع عصر غزنوی است که نگارنده ی آن ضمن بررسی مولفه های یاد شده، به بیان مسائل اخلاقی و اندرزی نیز پرداخته است.