این نوشته به بررسی سریان علم در اشیای مادی و لواحقش می پردازد و در این راستا نخست دلالت های قرآنی ،شواهد روایی و نظریه های عرفانی را مورد برررسی قرار می دهد.از مباحث مهم این تحقیق ،اثبات علم جمادات بر اساس اندیشه های ابن سینا است که برای این منظور ،از مبانی ای نظیر عشق ساری و علت غایی سخن به میان آمده و نقاط مشترک دیدگاه صدرا و سینادر اب علم مادیات مورد توجه قرار گرفته است.نح.ه علم و شعور در ماده و لواحق آن ،هم به لحاظ عالِمیت ماده و هم با ملاحظه معلومیت ماده ،با تکیه بر اصول و مبانی حکمت متعالیه صدرایی موضوع اصلی و اساسی این رساله است که در این میان ،مساوقت علم و وجود ،اصالت وجود،تشکیک وجود،بساطت وجود ،و تقسیم علم به بسیط و مرکب از مباحثی است که در فصل آخر این رساله به آن ها پرداخته شده است.