نام پژوهشگر: سمیه مظهری صفات
سمیه مظهری صفات احمد امیری خراسانی پاریزی
چکیده عمل به دستورات اخلاقی، از ضروریات زندگی انسانی است که می خواهد «انسان» بودن و « متعالی » شدن را درک کند . به جهت اهمیت فراوانی که اسلام برای اخلاق قائل شده است؛ علاوه بر کتب اخلاقی , آثار ادبی بسیاری هم در زبان فارسی و هم در زبان عربی به بیان ارزش ها و مصادیق اخلاقی پرداخته اند به طوری که می توان گفت: ادبیات تعلیمی، سهم چشمگیری نسبت به سایر انواع وسبک های ادبی به خود اختصاص داده است. در همین راستا, در این پژوهش سعی شده است تا در بخش اوّل ضمن ارائه تعاریفی از اخلاق و علم آن, همچنین ارتباط اخلاق با دیگر حوزه های بشری ( مثل عرفان و حکمت ) و بحثی مختصر پیرامون نسبیت گرایی در اخلاق, راهی به سوی بحث اصلی - بررسی تطبیقی ارزش های اخلاقی در گلستان سعدی و مقامات حریری – گشوده شود . از اینرو در ادامه بخش دوّم, به تعریف لغوی و اصطلاحی «مقامه» , سخنی پیرامون مبدع این فن و مقلّدان او و همچنین ذکر چند مقامه به عنوان نمونه پرداخته شده است . به جهت تکمیل مطالب درباره فنّ مقامه , ساختار و ویژگی های مهم آن برشمرده شده است . در بخش سوم نیز به زندگی و آثار سعدی ، سبک او در گلستان و ارتباط گلستان با فن مقامه و اخلاق پرداخته شده است . در ادامه نیز به زندگی و آثار حریری اشاره شده و همان روند برای شناخت او و کتابش پیگیری شده است . در بخش چهارم , سعی شده تا برشمردن مهم ترین و پرکاربردترین مضامین اخلاقی در این دو کتاب , به صورت همزمان و با نگاه تطبیقی صورت گیرد . و در نهایت , این نتیجه حاصل می گردد که سعدی و حریری به مضامین اخلاقی در اثر خود بسیار توجه کرده اند و هرکدام با توجه به هدف خود , روش متفاوتی برای بیان مضامین اخلاقی دارند . واژگان کلیدی: اخلاق ، مقامه ، گلستان سعدی ، مقامات حریری .