چکیده بررسی اثر عصاره هیدروالکلی ریزوم شیرین بیان (glycyrrhiza glabra l.) بر فعالیت مکانیکی نای ایزوله موش صحرایی نر و تداخل اثر آن با سیستم های کولینرژیک ، آدرنرژیک و نیتریک اکسید به کوشش مهرنوش فیض دولت آبادی برخی از مطالعات نشان داده اند که عصاره ی ریزوم شیرین بیان سبب شل شدن مجاری هوایی می شود. به منظور مشخص کردن برخی از مکانیسم های عملکرد آن و تداخل اثرش با سیستم کولینرژیک ، آدرنرژیک و نیتریک اکسید ، تحقیق حاضر با این روش انجام شد : 15 موش صحرایی نر با نژاد ویستار در اتاق حیوانات با شرایط 12 ساعت تاریکی ، 12 ساعت روشنایی و دمای ?c2±22 و آب و غذای کافی به مدت یک هفته نگه داری شدند. سپس هر موش صحرائی با مقدار کافی دی اتیل اتر بیهوش شدند و نای آن جدا گردید و به حلقه های 3 میلی متری تقسیم شد که در محلول کربس حاوی اکسیژن با دمای ?c37 به مدت 15 دقیقه گذاشته شدند. سپس حلقه ها توسط قلاب ها نگه داشته شدند که این قلاب ها به منظور ثبت فعالیت مکانیکی بافت به ترانسدیوسر نیرو و powerlab متصل گردیدند. این حلقه ها در حمام بافتی حاوی محلول کربس اکسیژنه با دمای c?37 معلق بودند. فعالیت مکانیکی حلقه ها بعد از اعمال دوز موثر عصاره ی هیدروالکلی ریزوم شیرین بیان ( mg/ml036/0) و حلال آن به ترتیب در گروه آزمایش و کنترل ثبت شد. همچنین فعالیت مکانیکی حلقه ها بعد از اعمال داروهای استیل کولین (5-10×2 مولار) ، آتروپین(5-10×3 مولار) ، ایزوپرنالین (8-10×3 مولار) ، پروپرانولول (7-10 مولار) و l-name (4-10 مولار) در حضور عصاره ی هیدروالکلی ریزوم شیرین بیان در گروه آزمایش و بدون حضور عصاره در گروه کنترل? ثبت شد. اطلاعات به وسیله نرم افزار spss و با استفاده از paired sample t test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و p? 0.05 به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج یک کاهش معنی داری را در فعالیت مکانیکی حلقه های نای جدا شده بعد از اعمال mg/ml)036/0) عصاره ی هیدروالکلی ریزوم شیرین بیان نشان داد که در این نتیجه تغییر معنی داری بعد از اعمال داروهای آتروپین? ایزوپرنالین? پروپرانولول و l-name در مقایسه با گروه-های کنترل صورت نگرفت.در حالیکه بعد از اعمال استیل کولین ، تغییر معنی داری در مقایسه با گروه کنترل صورت گرفت. می توان نتیجه گرفت که در مطالعه حاضر عصاره ی هیدروالکلی ریزوم شیرین بیان ممکن است اثرات ضد سیستم کولینرژیک(از طریق مهار برخی از گیرنده های کولینرژیکی) بر روی نای داشته باشد که این اثرات به صورت مستقل از سیستم آدرنرژیک و نیتریک اکسید اعمال می شود.