نام پژوهشگر: سید جواد آمیقی
سید جواد آمیقی حمیدرضا عسکری
امروزه توسعه بخش کشاورزی به خصوص در کشور های در حال توسعه یک نیاز و اولویت اصلی برای تامین معیشت ساکنین آن مناطق به شمار می رود. آگروفارستری یک فناوری جامع در جهت بهره برداری پایدار از زمین محسوب می شود که از طریق کاشت تلفیقی گونه های درختی، مرتعی و زراعی در یک ناحیه مشخص و با اعمال مدیریت های خاص (که می تواند هم بطور همزمان و هم به صورت متناوب صورت گیرد) ایجاد گردد. این مطالعه در زمینی به مساحت 5 هکتار در شمال شهرستان آق قلا (واقع در شمال استان گلستان) انجام شده که در آن گندم در حد فاصل بین درختان زیتون کشت گردیده است. این سیستم در منطقه به طور سنتی اجرا شده و از قدمتی 10 ساله برخوردار می باشد. این تحقیق به بررسی تاثیر سیستم آگروفارستری بر خصوصیات خاک می پردازد. نمونه های خاک از طریق روش سیستماتیک – تصادفی انتخاب و از دو عمق (25-0 و 50-25 سانتی متری) و از سه منطقه زیر درخت، مابین درختان و همچنین منطقه مجاور (زمین زراعی که فقط به کاشت گندم اختصاص یافته است) که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده، برداشت گردیده اند. با توجه به نوع داده ها و هدف تحقیق، برای مقایسه میانگین پارامترهای مورد نظر و درک تفاوت های احتمالی بین اعماق خاک و نقاط مختلف نمونه برداری در قالب طرح کاملا تصادفی - اسپیلت پلات در مکان و زمان (در سه سطح عمق، زمان و تیمار) و با استفاده از نرم افزار آماری sas اجرا گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد خصوصیات خاک از جمله کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، آهک، رطوبت اشباع، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد کربن و ازت آلی، درصد ماده آلی، وزن مخصوص ظاهری، sar و esp در زمین تحت سیستم آگروفارستری نسبت به زمین شاهد از تفاوت معنی داری برخوردار بود. اظهارات کشاورزان منطقه حاکی از آن است که اگرچه اجرا و بهره برداری از سیستم های آگروفاستری میزان برداشت محصول زراعی را کاهش داده است (احتمالا بدلیل عدم اجرای اقدامات مدیریتی لازم مانند هرس شاخ و برگ اضافی و ...) اما در مقابل محصول حاصل از درختان زیتون و همچنین مزایای جانبی اجرای سیستم آگروفارستری (مانند نقش آن به عنوان بادشکن، افزایش رطوبت خاک، جلوگیری از فرسایش بادی، جلوگیری از رواناب و ...) معایب آن را جبران نموده است.