نام پژوهشگر: ریحانه طباطباىی
ریحانه طباطبایی اعظم پرچم
چکیده مطالعات تطبیقی در حوزه ی ادیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است، زیرا ضمن اینکه امکان آشنایی بیشتر با وجوه مختلف و بعضاً پنهان دیگر ادیان را فراهم می کند، مسلماً راه را برای گفتگو و مواجهه پیروان ادیان هموارتر خواهد کرد. بدین وسیله، تمهیدات لازم جهت شناخت نقاط مشترک در آموزه ها و عقاید دینی ادیان فراهم شده و باعث ایجاد اسباب تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز، و گسترش مراوده بین اندیشمندان ادیان می گردد، و تلطیف و تصحیح افکار پیروان ادیان نسبت به همدیگر و رفع سوء تفاهمات را در پی دارد. یکی از مفاهیم کلیدی در حوزه ی ادیان، بحث هدفمندی حیات و چگونگی وصول انسان به آن است که هر انسان عاقل و خردمندی را به تفکر و تکاپو وا می دارد. دستیابی به پاسخ چنین مسائلی است که مسیر زندگی انسان را روشن کرده، به آن جهت می بخشد و کلیه ی امور در پرتو آن معنا و مفهوم می یابد. با توجه به اینکه ادیان الهی همواره روشنگر حق و حقیقت بوده و مهمترین مرجع پاسخگویی به چنین سوالاتی هستند، و با عنایت به ضرورت مطالعات تطبیقی، پژوهش حاضر سعی دارد ضمن واکاوی موضوع حیات و هدفمندی آن در قرآن و عهدین، به بررسی تطبیقی این موضوع از منظر این کتب آسمانی بپردازد و مفترقات و مشترکات این کتب آسمانی را در موضوع مورد نظر استخراج نماید. نتایج حاصل از بررسی های انجام گرفته بیانگر این است که : - هدفمندی آفرینش در قرآن و عهدین، با غایت و کمال انسان رابطه ای تنگاتنگ دارد. خداوند تمامی هستی را در راستای کمال انسان و هدفمندی خلقت او آفرید، تا با استفاده و بهره گیری از آن بتواند به هدف والایی که از خلقتش مد نظر بوده، دست یابد. - هدفمندی خلقت انسان در قرآن، رسیدن به مقام خلیفه اللهی و مظهریت صفات الهی است. حیاتی که قرآن در این راستا معرفی می کند، حیات طیبه است. ایمان و عمل صالح، مشروط به پذیرش ولایت رسول خدا، به عنوان عوامل دستیابی به حیات طیبه، انسان را مقرب درگاه الهی نموده و بدین واسطه مظهر خلیفه الله و اسماء و صفات الهی می گردد. - هدفمندی خلقت انسان در عهد قدیم، در شباهت به خداوند است. انسان به واسطه ی حیات قدسی که ریشه در قداست خداوند دارد، به هدف آفرینش دست می یابد. ایمان به خدای یگانه و پرستش او، همراه با اطاعت از احکام و دستورات شریعت، از شروط راهیابی به آن است. - هدفمندی آفرینش انسان در عهد جدید، در شباهت آدمی به مسیح یعنی مکاشفه ی مخصوص خداوند است. حیات جاودانی، حیاتی است که انسانها به واسطه ی آن عادل شمرده شده ، و با پاک شدن از فساد درونی و بهره گرفتن از روح القدس، از شایستگی خدمت مسیح برخوردار، و به او شبیه می شوند. حیاتی که ابتدا خداوند در قالب وحی و مکاشفه به مصالحه و آشتی با بشر می پردازد و مسیح، در این مسیر برای نجات انسان جان خود را بر روی صلیب فدا می کند. در مسیر راهیابی انسان به هدف آفرینش در عهد جدید، ایمان و بر اساس دیدگاهی ایمان به همراه عمل صالح راهگشاست. کلید واژه ها: قرآن، حیات، هدفمندی حیات، عهد قدیم، عهد جدید.