نام پژوهشگر: محمد حسین عتیق
محمد حسین عتیق محمد محمودیان شوشتری
تاریخ آبرسانی از روزگاری آغاز می گردد که بشر زندگی گروهی را برگزید و اولین شهرها را در کنار دریاها و رودخانه ها ساخت. فکر انتقال آب و ابداع تکنیک های آبیاری و آبرسانی نیز از زمانی به وجود آمد که منابع آب موجود از نظر کمی و کیفی، جوابگوی نیازهای آدمی نبود. اولین لوله های توزیع آب (مجاری بسته) در جزیره کرت یونان (1500 سال قبل از میلاد مسیح) یافت شدهاند. نخستین بار در سال 1301، ایجاد شبکه های لوله کشی به منظور کاربرد آب های طبیعی در آبرسانی شهرهای ایران مورد بررسی قرار گرفت. در طراحی شبکه های آب شهری، بایستی حداقلی از فشار در محل تحویل آب به مصرف کننده (مشترک) تأمین گردد. بدیهی است در صورت عدم تأمین این فشار، آب در اختیار مشترک قرار نمی گیرد و سبب ایجاد نارضایتی مصرف کننده می شود. برای رفع مشکل کمبود فشار در شبکه، نخستین گام آن است که نقاط دارای کمبود فشار در شبکه شناسایی شوند. بنابراین نیاز است تا از طریق شبیه سازی، این نقاط را شناسایی کرده و به شیوه های مناسب نسبت به رفع مشکل کمبود فشار آن ها اقدام نمود. در این پژوهش به ارزیابی شبکه آب شهرستان آغاجاری با استفاده از نرم افزار مدل سازی شبکه، watergems جهت شناسایی نقاط دارای کمبود فشار و ارائه راهکارهای مناسب جهت اصلاح آن ها پرداخته شد. بدین منظور ابتدا نقشه شبکه آب شهرستان آغاجاری تهیه گردید، برای تهیه این نقشه از تجهیزات سخت افزاری (دستگاه gps، دستگاه gpr، فشارسنج روغنی، دبی سنج kroneh) و نرم افزاری (autocad، watergems، gps pathfinder، ekko mapper) متنوعی استفاده شد. پس از تهیه نقشه شبکه، مصارف آب گره ها با استفاده از آمار امور مشترکینِ آب اداره آبفای آغاجاری در مدل وارد شد و مدل اجرا گردید. پس از اجرای اولیه، جهت افزایش دقت مدل، کالیبراسیون مدل با اسـتفاده از الگوریتم ژنتیک صورت گرفته و صحت سنجی داده های خروجی مدل با استفاده از مقایسه فشار قرائت شده از فشارسنجی میدانی و مدل انجام گرفت. با اطمینان از داده های خروجی کالیبراسیون، مدل دوباره (با داده های خروجی از کالیبراسیون) اجرا شده و از نتایج آن در ارزیابی مدل و ارائه پیشنهادات مناسب جهت اصلاح شبکه استفاده شد. در پایان پیشنهادات ارائه شده در مدل بررسی گشته، نتایج و تاثیرات اجرای آنها بر فشار آب دریافتی مشترکین در شبکه آب شهر آغاجاری ارائه گردید. بدیهی است که با اجرای پیشنهادات ارائه شده در عمل، مشکلات عمده شبکه توزیع آب شهر آغاجاری برطرف خواهد شد. کلمات کلیدی: watergems، کالیبراسیون، الگوریتم ژنتیک، صحت سنجی، فشارسنجی میدانی