نام پژوهشگر: محدثه زلفی
محدثه زلفی عزیز اقبالی
چکیده زمینه و هدف: در طب اعصاب کودکان، تشنج به عنوان شایع ترین بیماری شناخته می شود که 10 درصد از کودکان به آن مبتلا می شوند. تشنج به شکل های گوناگونی رخ می دهد که شایع ترین نوع آن، تشنج ناشی از تب می باشد. نوع دیگری از تشنج که تحت عنوان اپی لپسی از آن نام برده می شود، تشنجی است که عامل برانگیزاننده خاصی نداشته و در طول زمان به طور متناوب می تواند تکرار گردد و به صورت یک اختلال مزمن درآید. تشنج ناشی از تب در سنین بین سه ماه تاهفت سال رخ می دهد و بیشترین زمان ظهور آن در سن 14 تا 18 ماهگی می باشد. علت تشنج ناشی از تب به طور کلی ناشناخته است. برخی از محققین، عوامل ارثی را در ایجاد آن موثر می دانند. اپی لپسی برخلاف تشنج ناشی از تب می تواند در هر سنی آغاز گردد. اگرچه اپی لپسی می تواند به علل مختلفی ایجاد شود، اما در بیشتر موارد دلیل شناخته شده ای ندارد. در پژوهش های گوناگون انجام شده در خصوص نقش آنمی (کم خونی) در ایجاد یا پیشگیری از تشنج ناشی از تب و اپی لپسی، نتایج متفاوتی ارائه شده است. از سوی دیگر، سن وقوع تشنج ناشی از تب با بروز کم خونی فقرآهن در شیرخواران یکسان می باشد و همچنینآهن به عنوان جزئی از ترکیبات موجود در بعضی از آنزیم ها و انتقال دهنده های عصبی بوده وکم خونی نیز می تواندمنجر به کاهش اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز گردد. بنابراین در نظرگرفتن احتمال وجود ارتباط بین کم خونی و بروز تشنج ناشی از تب و اپی لپسی، انگیزه اصلی انجام این پژوهش می باشد. مواد و روش ها: در این بررسی 191 کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب و 191 کودک مبتلا به اپی لپسی با 191 کودک بستری شده به هر علت دیگر به غیر از تشنج یا سابقه ای از آن مقایسه شدند. همه کودکان در سنین بین 1ماه تا 12سالگی بودند و اثری از عفونت در سیستم عصبی مرکزی آن ها وجود نداشت. از تمام 573 بیمار مورد مطالعه، نمونه خون جهت انجام آزمایش شمارش سلول های خونی (cbc)تهیه شد و مقادیر مورد نظر با استفاده از دستگاه شمارشگر خودکار، اندازه گیری گردید. یافته ها: در بررسی به عمل آمده از 191 کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب، 120 نفر پسر و 71 نفر دختر بودند و بیشترین گروه سنی را بچه های یک تا سه ساله تشکیل می دادند. در گروه کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب، 43 بیمار(5/22%) مبتلا به کم خونی مشاهده شد که این میزان نسبت به موارد کم خونی به دست آمده در گروه شاهد که شامل 65 بیمار (0/34%) بودند، به طور معنی داری کمتر بود. از 191 کودک مبتلا به اپی لپسی، 132 نفر پسر و 59 نفر دختر بودند و بیشترین گروه سنی را بچه های سه تا پنج ساله تشکیل می دادند. از میانکودکان مبتلا به اپی لپسی، 115بیمار (2/60%) مبتلا به کم خونی مشاهده شد که این میزان نسبت به موارد کم خونی به دست آمده در گروه شاهد که شامل 65 بیمار (0/34%) بودند، به طور معنی داری بیشتر بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که میزان شیوع کم خونی در گروه تشنج ناشی از تب به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد و میزان شیوع کم خونی در گروه اپی لپسی به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود.