نام پژوهشگر: ماریا رضایی ملکی

نقش حزب عدالت و توسعه در روند توسعه و دموکراسی در ترکیه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  ماریا رضایی ملکی   کابک خبیری

پیروزی اسلام گرایان در انتخابات سال 2002 در ترکیه موجب پیشگویی هایی در مورد تعارض این گروه با کمالیست ها گشت. اما این تعارضات در حوزه سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه چندان چشمگیر نبود. چرا که توجه به ماهیت حزب اسلام گرای عدالت و توسعه بیانگر این است که این حزب، مذهب را به عنوان امری شخصی قلمداد می کنند و رهبران این حزب بارها گفته اند که هدفشان برقراری حکومت اسلامی در ترکیه نمی باشد و به قانون اساسی سکولار این کشور پای بندی کامل دارند. پیروزی اسلام گرایان معطوف به موفقیت آنان در امور اقتصادی و بالا بردن درآمد سرانه و کاهش تورم و سیاست های آنان در عرصه خصوصی سازی و همراه شدن با اقتصاد جهانی است. کارنامه موفق این حزب در سیاست خارجی که نکته محوری آن را می توان سنگین کردن وزنه ترکیه در مذاکرات الحاق ترکیه به اتحادیه اروپایی عنوان کرد، از نشانه های دیگر موفقیت حزب عدالت و توسعه می باشد. علت بعدی اصلاحات داخلی حزب عدالت و توسعه دانسته شده است که مواردی از قبیل حذف مجازات اعدام، رعایت حقوق اقلیت ها، رفع تبعیض های جنسیتی و کاهش نقش نظامیان را شامل می گردد. در کل پیروزی اسلام گرایان در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین الملل پیامدهایی را به همراه داشت: پیامد اصلی این پیروزی در سطح داخلی، تثبیت دموکراسی در این کشور می‏باشد. همچنین این امر بر مترادف نبودن اسلام با غرب ستیزی صحه گذاشت که این عامل تأثیر مهمی در کاهش نقش نظامیان داشته است. در سطح منطقه ای می توان به گسترش نقش ترکیه در حل بحران های منطقه ای و مسائل خاورمیانه و گسترش روابط با همسایگان اشاره کرد. در خصوص پیامد این پیروزی در سطح بین الملل به استقلال عمل سیاست خارجی ترکیه در عین حفظ روابط با قدرتهای غربی و بزرگ، می توان اشاره‎ای کرد که با ادامه این روند شاهد وزنه‎ی سنگین ترکیه در معادلات بین المللی خواهیم بود.