نام پژوهشگر: سارا حاجی

تاثیر عناصر فرهنگ عامیانه بر کتب چاپ سنگی مصور دوره قاجار با محوریت هزار و یک شب
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  سارا حاجی   محمد رضا شریف زاده

از آنجایی که ادبیات عامیانه مهمترین بخش فرهنگ عامه مردم است و همواره رابطه ای متقابل ما بین متون نوشتاری و تصویری وجود دارد، می توان گفت، تصویر بازتابی از فرهنگ است. و ادبیات عامیانه می تواند به خوبی فرهنگ عامیانه مردم یک کشور را انعکاس دهد.از طرف دیگر ادبیات و نسخ خطی و همچنین کتب چاپ سنگی مصور، پیوندی درونی و ناگسستنی با یکدیگر دارند. در حقیقت تصویرگران کتب چاپ سنگی بر خلاف نگارگران ادوار پیشین در پی آن نبودند که از خلال پرداختن به ادبیات، شاهکار هنری مستقل از متن خلق کنند. بلکه هدف آنان از تصویرسازی کتب چاپ سنگی، دقیقا مصور ساختن متن کتاب بود. با بررسی تصاویر کتب در عهد ناصری می توان پی به وضعیت اجتماعی زنان و مردان در جامعه آن روز برد و با بررسی مقام زن در ادبیات فارسی و کتب چاپ سنگی مصور میزان انعکاس فرهنگ عامیانه در ادبیات و هنر آن روزگار مشخص می شود. تصاویر کتاب هایی مانند هزار و یک شب که از دوران قاجار به یادگار مانده، شواهدی بی مانند از راه و رسم زندگی سنتی و تصاویری گویا از عمارات و ابنیه آن دوران است و برای مطالعه تاریخ قرن نوزدهم ایرا ارزش تصویری و سندی فراوان دارد.ضمن آن که نظام حکومتی دولت قاجار و سلسله مراتب آن را نیز به روشنی تصویر می کند و از زندگی مردم عادی و قشرهای گوناگون زنان و مردان آن عهد قصه هایی را روشن می کند.