نام پژوهشگر: یاسمین شهباززادگان

عنوان: احیاء و باز آفرینی محله عودلاجان تهران با استفاده از gis
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  یاسمین شهباززادگان   فریده اسدیان

چکیده طی تحولات بافت های شهری در طول زمان، محلات مسکونی نیز به طور مداوم تغییر شکل می یابند. با تغییر نیازها و گرایشات جامعه، ساختارهای فضایی- اجتماعی و سازمان مدیریتی محله به تدریج کارآیی خود را از دست داده و کاستی هایی در آن ها بوجود می آید. این موضوع به خوبی ضرورت توجه به ساختارهای محله ای در مداخلات بافت های فرسوده را نمایان می سازد. پژوهش حاضر سه مرحله اصلی را برای شناسایی و احیاء این ساختار تعریف نموده است. مرحله اول به شناخت ساختار اصلی شکل دهنده شهرهای تاریخی و نقش و موقعیت محله های مسکونی در این میان می پردازد. در مرحله دوم با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی gisضمن شناسایی دقیق ساختار محله های ارزشمند تاریخی و شناخت مرفولوژی بافت تلاش می شود با کشف ارزش ها و آسیب شناسی بافت محله، چارچوبی برای احیاء محله های تاریخی در تهران تدوین شود. شناسایی و آسیب شناسی بافت محله در سه زمینه اصلی صورت می پذیرد؛ در زمینه کالبدی- فضایی، جهت حفظ، تقویت و روزآمد کردن آن با نیازهای امروزی؛ در زمینه اجتماعی، جهت شناخت آنچه که نزد مردم ارزش و احترام شمرده می شود؛ و در زمینه اقتصادی، جهت شناخت پتانسیل ها و توان اقتصادی محله. قدم بعدی، تدوین چشم اندازی دقیق، روشن، و قابل فهم، برای محله با استفاده از شناخت همه جانبه حاصل شده، و همینطور با تشریک مساعی مردم و مسئولان امر است. شایان توجه است که تاًکید ویژه بر سکونت در محله های تاریخی به عنوان کلید احیاء و بازگرداندن شور و نشاط و سرزندگی به آن ها، در دستورکار تمام مراحل قرار دارد. درانتها با توجه به مراحل طی شده، رویکردهای احیاء و بازآفرینی محله تاریخی در هفت نظام کالبدی، فضایی، کارکردی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، و مدیریتی ارائه می شود. با توجه به ارتباط مستقیمی که میان آرامش و امنیت بافتهای فرسوده تاریخی با ساختار مدیریتی و عملکردی موجود در محله های مسکونی برقراراست،طول 100 ساله اخیر همیشه به یک سرعت و به یک اندازه صورت نگرفته است، بلکه با تشدید جریان های مهاجرتی و بروز مسائل حاد شهرنشینی وکمبود مسکن و توسعه های بیرونی بافت و خیابان کشی هایی که بافت های سنتی را پاره پاره کرده و باعث نفوذ کارکردهای تجاری در داخل آنها شده است، از شدت بیشتری برخوردار بوده است و این جریان از سال های1342به بعد اوج بیشتری می گیرد، حاصل این تغییرات پیدایش محلات جدید و فرسوده شدن محلات قدیمی می باشد. پژوهش حاضر رویکردهای احیاء و بازآفرینی محله تاریخی عودلاجان واقع در منطقه 12 تهران را در هریک از نظامات مختلف مورد بررسی قرارداده است . وتاکید بر ارتباط مستقیمی میان امنیت بافتهای فرسوده تاریخی با ساختار مدیریتی و عملکردی دارد در گام آخر این پژوهش ساختار مدیریت در بافتهای فرسوده تاریخی به منظور تجدید حیات شهری بررسی شده است.