نام پژوهشگر: فریبا مفرد

بررسی ارتباط بین رابطه مادر-کودک با رشد هیجانی کارکردی و رشد کاربردیِ زبان در کودکان پیش دبستانی ناحیه 7 مشهد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1390
  فریبا مفرد   سید امیر امین یزدی

کودکی به عنوان دورانی که سنگ بنای شخصیت فرد درآن بنا نهاده میشود، تحت تاثیر عوامل متعددی است که رابطه ی مادر-کودک جزء مهم ترینِ این عوامل تلقی می شود. رشد هیجانیِ کارکردی، به عنوان فرآیندی که یکپارچگی سیستم حسی- حرکتی، شناختی و هیجانی را در بردارد، و رشد کاربردیِ زبان که معرفِ بعد ارتباطیِ زبان است جزء مقوله های برجسته ی رشد در دوران کودکی قلمداد می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین رابطه ی مادر-کودک بر رشد هیجانی کارکردی و رشد کاربردیِ زبان، انجام شد. در این پژوهش تعداد 140 کودک پیش دبستانی (4-6 ساله) به همراه مادرانشان شرکت کردند. دوتست رابطه ی مادر-کودک و رشد هیجانی کارکردی کودک توسط مادر تکمیل شد. برای ارزیابی رشد کاربردیِ زبان کودکان نیز از آزمون درک خطای گفتگو استفاده شد. این ابزار بوسیله ی نمایش فیلمی که توسط محقق ضبط گشته و درک کودک را در تخطی از اصول مکالمه می سنجد اجرا شد. برای تحلیل داده ها از الگوی تحلیل مسیر (معادلات ساختاری)، ضریب همبستگی رگرسیون ساده و چندگانه استفاده شد . نتایج بیانگر آن بود که رابطه مادر-کودک بوسیله ی متغیر میانجی رشد هیجانیِ کارکردی قادر به پیش بینی رشد کاربردیِ زبان در کودکان پیش دبستانی است، اما بین رابطه مادر-کودک و رشدکاربردیِ زبان ارتباط مستقیم معناداری بدست نیامد. علاوه براین رابطه مادر-کودک قادر به پیش بینی رشد هیجانی کارکردی کودک است، و رشدهیجانی(وضعیت کنونی)، قادر به پیش بینی رشدکاربردیِ زبان در کودکان است. بین رشد هیجانی(وضعیت قبلی) و رشد کاربردی زبان ارتباط معناداری مشاهده نشد. رشد هیجانی کودکان متاثر از روابط مادروکودک، رشد کاربردیِ زبان آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. درتبیین عدم رابطه مستقیم معنادار بین رابطه مادروکودک و رشد کاربردی زبان باید گفت در سن 4-6 سالگی و با ورود کودکان به محیط های آموزشی، رشد کاربردی زبان در آن ها از متغیرهای دیگری چون روابط باهمسالان، مربیان و ... تاثیر می پذیرد. تفاوت عمده بین موقعیت های آزمایشگاهی و طبیعی روزمره نیز عملکردکودکان را در آزمون تحت تاثیر قرار می دهد.عدم ارتباط بین رشد هیجانی کارکردی( وضعیت قبلی) و رشد کاربردیِ زبان را می توان به فاصله ی زمانی این دو متغیر و وجود رابطه ی معنادار بین رشد هیجانی کنونی و رشد کاربردی زبان، به عدم تاخر و تقدم زمانی نسبت داد که تاثیر متغیرهای دیگر را به حداقل رسانده، ارتباط معنی داری را به دست می دهند.