نام پژوهشگر: زهرا جوزاریان
زهرا جوزاریان علیرضا یدوی
امروزه روش های کنترل زراعی در شرایطی که کاربرد علف کش ها محدود و یا مقاومت علف های هرز در برابر علف کش ها افزایش یافته است، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. به منظور بررسی توانایی رقابت و میزان تحمل گیاه سویا با علف های هرز و شناسایی صفات موثر در رقابت با علف های هرز و همچنین تعیین اثر تراکم و فاصله ردیف کاشت بر این رقابت، تحقیقی در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه یاسوج در تابستان 1389 اجرا گردید. این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی در دو سطح (حضور علف های هرز و عدم حضور علف های هرز) و فاکتور فرعی شامل فاکتوریل فاصله ردیف در سه سطح (30، 45 و60 سانتی متر) و تراکم کاشت (400، 500 و 600 هزار بوته در هکتار) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تراکم کاشت سویا، فاصله ردیف سویا و رقابت علف های هرز اثر معنی داری بر عملکرد و اجزائ عملکرد ایجاد کردند. بیش ترین عملکرد دانه به ترتیب برای تراکم 600 هزار بوته در هکتار (2406 کیلو گرم بر هکتار)، فاصله ردیف 30 سانتی متری (2368 کیلو گرم بر هکتار) و در شرایط عدم حضور علف هرز (2642 کیلو گرم بر هکتار) حاصل شد. بیش ترین مقدار عملکرد روغن در تراکم 500 هزار بوته در هکتار و در فاصله ردیف 30 سانتی متر بدست آمد که اختلاف معنی داری را با تراکم 600 هزار بوته در هکتار و فاصله ردیف 45 سانتی متر نشان نداد. همچنین بیشترین عملکرد روغن از کرت های بدون علف هرز به دست آمد. بر همکنش تراکم کاشت و رقابت علف های هرز بر تعداد غلاف در بوته ی سویا، وزن هزار دانه سویا و عملکرد پروتیین سویا معنی دار گردید. بیش ترین تعداد غلاف در بوته سویا (12/28) در تیمار عدم حضور علف های هرز و تراکم 400 هزار بوته در هکتار به دست آمد بیش ترین وزن هزار دانه ی سویا (152 گرم) در سطح 400 هزار بوته در هکتار و شرایط عدم حضور علف های هرز حاصل شد که تفاوت معنی داری با تیمار 500 هزار بوته در هکتار و عدم حضور علفهرز نداشت. بیش ترین عملکرد پروتیین (980 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 500 هزار بوته در هکتار در شرایط عدم رقابت علف های هرز به دست آمد. تاثیر تراکم بوته و فاصله ردیف سویا بر برخی خصوصیات علف های هرز معنی دار گردید به طوری که افزایش تراکم بوته و کاهش فاصله ردیف سبب کاهش تراکم علف های هرز، وزن خشک علف های هرز، سطح برگ علف های هرز و تعداد شاخه ی جانبی علف های هرز گردید.