مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ورزش می تواند تراکم تود? استخوانی را افزایش دهد، اما هنوز در مورد نوع و شدت آن که حداکثر تحریک آنابولیک را بر روی استخوان ایجاد می کند، اطمینان حاصل نشده است. هدف این مطالعه، تعیین و مقایس? اثر دراز مدت ورزش باستانی بر میزان تراکم تود? استخوانی ورزشکاران این رشته در مقایسه با ورزشکاران فوتبالیست و مردان غیر ورزشکار همسان از نظر ویژگی های دموگرافیکی و متغیرهای تأثیر گذار بوده است. این تحقیق از نوع علّی مقایسه ای پس از وقوع می باشد. نمونه های این تحقیق را20 ورزشکار مرد (10 ورزشکار باستانی ،10 فوتبالیست) و10 نفر غیر ورزشکارسالم، 40 تا 50 ساله تشکیل می دادند. ورزشکاران از باشگاه های شهر همدان انتخاب و دارای حداقل بیش از 20 سال سابق? ورزشی مستمر در هر یک از رشته های فوق الذکر بودند، در حالی که غیرورزشکاران سابق? هیچ گونه فعالیت ورزشی مستمر و منظمی نداشتند. تراکم ماد? معدنی استخوان (bmd) مهره های کمر و گردن استخوان ران نمونه ها به وسیل? دستگاه جذب سنج دوتایی - انرژی اشع? ایکس (dexa) اندازه گیری شد. داده های 3 گروه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس یکطرفه anova) تحلیل شدند. نتایج نشان داد در مقایسه با گروه کنترل، ورزشکاران باستانی و فوتبالیست در ناحی? گردن استخوان ران و مهره های کمر به طور معناداری تراکم ماده معدنی بالاتری داشتند (05/0? p). تراکم استخوان ورزشکاران باستانی در ناحی? ستون مهره ها نسبت به ورزشکاران فوتبالیست به طور معنا داری بالاتر بود) 05/0? .(pهمچنین، تراکم ماد? معدنی در ناحی? گردن استخوان ران ورزشکاران باستانی در مقایسه با فوتبالیست ها اندکی بیشتر بود، لیکن به لحاظ آماری معنی دار نبود (05/0? p). نتایج تحقیق حاضر حاکی از این است که رشت? ورزشی باستانی نیز همچون سایر رشته های ورزشی اثرات مثبتی بر تراکم ماد? معدنی استخوان ها به ویژه در ناحی? کمر می باشد. از آنجا که امکان ادامه و انجام بسیاری از رشته های ورزشی در سنین میانسالی و بالاتر با توجه به ماهیت و آسیب زا بودن آنها کم می باشد، و از طرف دیگر امکان انجام رشت? ورزشی باستانی و زورخانه ای در سنین یاد شده، این رشت? ورزشی به عنوان یک ورزش اثرگذار در حفظ بهتر تراکم استخوانی و پیشگیری کننده از بیماری استئوپروز یا پوکی استخوان توصیه می گردد.