نام پژوهشگر: رضا اسفنجاری کناری
رضا اسفنجاری کناری منصور زیبایی
بخش کشاورزی برای تأمین مطالبات متعدد و اغلب رقابتی مانند تولید محصول بیشتر، آلودگی کمتر و تحقق خواستههای مصرف کنندگان با توجه به کمیابی فزاینده منابع ، تحت فشار میباشد. رشد بهرهوری میتواند نقش مهمی را مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه برای تکامل سیستمهای کشاورزی در جهت تأمین این مطالبات ایفا کند. با توجه به اهمیت کارآیی در رشد بهرهوری، هدف از این مطالعه تجزیه تحلیل کارآیی در واحدهای صنعتی پرورش مرغ تخمگذار میباشد. برای این منظور، این مطالعه از چهار بخش تشکیل شده است. در بخش اول کارآیی فنی مناطق مختلف با استفاده از تحلیل فراگیر دادهها(dea) و تحلیل مرزی تصادفی(sfa) مورد بررسی قرار گرفت. با این حال برای مقایسه کارآیی واحدها در همه مناطق و سطوح تکنولوژی، مرز مناطق و تکنولوژی مختلف باید یکسان باشد. در بخش دوم کارایی نسبت به تابع تولید فرامرزی که میتواند با استفاده از روشهای(dea) یا (sfa) تخمین زده شود، محاسبه شد. بخش بعدی مربوط به بررسی صرفه وسعت اقتصادی واحدهای صنعتی مرغ تخمگذار ایران است. در بخش پایانی کارآیی انرژی در واحدهای تولیدی مورد بررسی قرار گرفت. دادههایی که در این مطالعه استفاده شد از یک نمونه 840 واحدی است که از سرشماری واحدهای صنعتی که توسط مرکز آمار ایران در سال 1385 صورت گرفته است بدست آمد. نتایج تخمین تابع تولید مرزی منطقهای حاکی از این بود که میانگین کارآیی برای استانهای منتخب در رنج بین 49/0 تا 88/0 میباشد. این بدین معنی است که امکان افزایش سطح تولید کل تخم مرغ با استفاده از همین میزان نهاده و یا کاهش سطح نهادهها در سطح فعلی تولید تخم مرغ و یا ترکیبی از هر دو از طریق پر کردن شکاف بین بهترین تولید کننده و سایر تولیدکنندگان وجود دارد. میانگین کارآیی فنی بر اساس تابع تولید فرامرزی در رنج 31/0 تا 82/0 است. که بالاترین کارآیی مربوط به استان قم است در حالیکه پایینترین کارآیی فنی مربوط به استان تهران میباشد. در قسمت بعد، ارزیابی صرفه وسعت اقتصادی با استفاده از روش غیر پارامتری و دو روش پارامتری نشان داد که هیچ تفاوت معنی داری بین دو روش سازماندهی تولید وجود ندارد، به عبارت دیگر نتایج وجود صرفه وسعت اقتصادی را تأیید نکرد. و در پایان، بررسی کارایی انرژی در صنعت پرورش طیور تخمگذار نشان داد که شاخص بهره وری انرژی گروه اول (استان-های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و همدان) و گروه دوم (استان های تهران، قم و مرکزی) به ترتیب برابر 47 و 48 کیلوگرم بر مگاژول است و نسبت انرژی ویژه برای این دو گروه به ترتیب برابر 74/40 و 96/20 مگاژول می باشد.