پیشرفت علم و تکنولوژی در حیطه ی پزشکی ، موجب پیدایش مباحثی جدید در علم حقوق شده است.یکی از این مباحث، تغییر جنسیت است. با تغییر جنسیت، جایگاه حقوقی شخص بالاخص در مقوله ی احوال شخصیه دگرگون می شود. بنابراین بررسی وضعیت حقوقی افراد تغییر جنسیت داده ضروری می نماید. در این نوشتار نخست به بررسی جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت در فقه و حقوق ایران پرداخته شده است و سه نظریه ی مشروعیت، ممنوعیت و مشروعیت مشروط تغییر جنسیت با نگاهی به نظر ادیان و مذاهب و رویه ی کشورهای دیگر به بوته ی نقد گذاشته شده است. ممکن است در قراردادی جنسیت طرف مقابل از انگیزه های اصلی انعقاد قرارداد باشد یا به عنوان شرط صفت در قرارداد قید شود و بعد از انعقاد قرارداد یکی از طرفین آن تغییر جنسیت دهد در این حالت ضرورت بحث و کنکاش در سرنوشت قرارداد احساس می شود که در بخش سوم بدان پرداخته ایم. در حقوق مربوط به خانواده نیز وقتی یکی از زوجین تغییر جنسیت می دهد وضعیت نکاح بحث برانگیز می شود. عده ای معتقدند که با تغییر جنسیت نکاح باطل می شود و عده ای دیگر نیز به انفساخ نکاح نظر داده اند. در نوشتار پیشرو کوشش شده است که علاوه بر بررسی این دو نظریه، به مطالعه ی مهریه، نفقه ، ارث و وصیت سایر حقوق مربوط به خانواده در فرض تغییر جنسیت یکی از اعضای خانواده پرداخته شود.