در این مطالعه یک سیستم جامع و دینامیک جهت برنامه ریزی منابع آب در بخش کشاورزی با ترکیب مدل ‏های شبیه سازی رشد گیاهی، سیستم پایش رشد محصولات کشاورزی (‏cgms‏)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (‏gis‏) ‏و برنامه ریزی خطی تهیه و تدوین گردیده است. سامانه تدوین شده دارای سه زیر سامانه به نام های 1) ارزیابی منابع ‏اراضی، 2) تعیین و برآورد آثار سیاست ها و 3) ارزیابی آثار سیاست ها می باشد. ارزیابی منابع اراضی(بیوفیزیکی) با ‏استفاده از سیستم پایش رشد محصول(‏cgms‏) صورت گرفت که این سیستم مدل شبیه سازی رشد گیاهیwofost‏ ‏را به صورت مکانی در واحدهای همگن اعمال می نماید. مدل ‏wofost‏ یک مدل عمومی شبیه سازی رشد ‏محصولات کشاورزی است که توانایی شبیه سازی رشد گیاهان زراعی یک ساله در شرایط پتانسیل و کم آبیاری ‏براساس خصوصیات گیاهی، اطلاعات روزانه هواشناسی و خصوصیات فیزیکی خاک را دارا می باشد. پارامترهای ‏گیاهی مدل (‏wofost‏) باید براساس شرایط محلی واسنجی شوند. در این مطالعه پارامترهای گیاهی مدل برای ذرت ‏دانه ای، گندم و جو براساس اطلاعات اخذ شده از مشاهدات مزرعه ای طی سال های 1388 و 1389 در مرکز ‏تحقیقات کشاورزی استان کرمانشاه واقع در ماهیدشت واسنجی گردید. در این تحقیق از سیستم ‏cgms‏ به منظور ‏ارزیابی منابع اراضی در سطح منطقه استفاده شد. در این راستا ابتدا اراضی مناسب برای کشاورزی مشخص و سپس به ‏تعدادی واحد همگن(440 واحد) از نظر خاک و مرز روستا (پارامترهای هواشناسی) تقسیم گردیدند. خصوصیات ‏فیزیکی خاک هر کدام از واحدهای همگن از روی نقشه ها و گزارش های خاکشناسی موجود در منطقه استخراج ‏گردید. پارامترهای روزانه هواشناسی (درجه حرارت حداقل و حداکثر، سرعت باد، فشار بخار ، بارندگی و تشعشع ‏خورشیدی) در مرکز ثقل هر کدام از واحدهای همگن با میانیابی داده های روزانه طولانی مدت 6 ایستگاه هواشناسی ‏درون و یا نزدیک به منطقه بدست آمد. عملکرد و آب مورد نیاز (برای هر دهه) محصولات مورد مطالعه در حالت ‏پتانسیل برای هر کدام از واحدهای همگن با استفاده از سیستم ‏cgms‏ محاسبه شد. از آنجائیکه ‏cgms‏ قادر به درنظر ‏گرفتن آبیاری به صورت مستقیم نبود، لذا برنامه جداگانه ای برای محاسبات زمان و عمق آبیاری تهیه گردید. با استفاده ‏از بکارگیری این برنامه مقدار آب جهت آبیاری در رژیم های 20 و 40 درصد کم آبیاری محاسبه و به بارندگی اضافه ‏گردید. به منظور تعیین آثار سیاست ها برای منطقه یک مدل برنامه ریزی خطی تهیه گردید. در این مدل که به حداکثر ‏رساندن درآمد خالص در واحدهای زراعی عنوان تابع هدف و محدودیت هایی از قبیل محدودیت زمین، محدودیت ‏آب ماهانه و سالیانه، محدودیت نیروی کار و محدودیت تراکتور نیز به عنوان توابع قیود تعیین گردید. مدل با استفاده ‏از نرم افزار ‏gams‏ برنامه نویسی و حل گردید. سناریوهای مورد مطالعه براساس نوع سیستم، قیمت آب و ساعت ‏کارکرد پمپ در طول شبانه روز انتخاب گردید. در بین سناریوهای بررسی شده در دو سیستم آبیاری بارانی و آبیاری ‏سطحی بهترین سناریو آبیاری بارانی با قیمت آب 200 ریال برای هر مترمکعب و ساعت کارکرد پمپ 22 ساعت در ‏شبانه روز تعیین شد. الگوی کشت بدست آمده از این سناریو در سطحی حدود 90000 هکتار درآمد خالصی در حدود ‏‏140 میلیارد ریال نصیب کشاورزان منطقه می کند.‏

پژوهش حاضر به منظور تعیین نیاز آبی دو رقم تجاری انار )ملس یزدی، ملس ساوه( و همچنین تاثیر سطوح آبیاری با سه رژیم مختلف تحت سیستم آبیاری موضعی بر روی عملکرد، کارایی مصرف آب و برخی صفات متاثر از آب در دسترس گیاه در شرایط محیطی یزد با یک اقلیم خشک در سال 2931 به اجرا درآمد. رژیمهای مختلف آبیاری بر روی درختان چهار ساله در سطح یک هکتار مجهز به سیستم تحت فشار بابلر در خاکی با بافت لومی شنی واقع در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد با ارتفاع 2191 متر از سطح دریا اعمال شامل i9 ،i1 ،i گردید. پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه رژیم آبیاری 2 21% ( در سه تکرار انجام شد. برای fc( 52% ( و 21 درصد کم آبیاری ( fc( 12 درصد کم آبیاری ،)fc( آبیاری کامل اطلاعات هواشناسی مورد نیاز از آمارهای بلند مدت ایستگاه سینوپتیک یزد استفاده شد و سپس تبخیر تعرق پتانسیل به روش پنمن مانتیث محاسبه شد. بهمنظور تحلیل رژیمهای مختلف آبیاری و همچنین تعیین مقدار آب آبیاری در اندازه گیری شد. با محاسبه میزان )tdr( هر دور، درصد رطوبت حجمی خاک بوسیله دستگاه بازتاب زمانی امواج ،2i آب مصرف شده در پایان فصل رشد در هریک از رژیمهای آبیاری، مشخص گردید که برای سه سطح آبیاری 2759 مترمکعب در هکتار آب مصرف گردید. تغییرات تعرق صورت گرفته در /2 ،1579/2 ،9544/ بهترتیب 44 i9 ،i1 1 میلیمتر در روز بود. نتایج نشان داد که در دو رقم مورد مطالعه، عملکرد / 1 تا 49 / در طول فصل رشد از 0 i تیمار 2 بود. در حالی که کارایی i در سطح 2 درصد دارای اختلاف معنی دار با 9 i و 1 i محصول در رژیم های آبیاری 2 مصرف آب در رژیمهای آبیاری مذکور برای دو رقم انار در شرایط سنی درختان چهار ساله سطح معنی داری را نشان نداد. با این حال افزایش تنش رطوبتی تا مقدار معینی گیاه را وادار به بهبود کارایی مصرف آب نمود، بطوریکه بالاترین کارایی مصرف آب بدست آمد. در بررسی توابع تولید، رقم ملس ساوه از ضریب i در رژیم آبیاری 1 همبستگی بالاتری نسبت به ملس یزدی برخوردار بود. این در حالی است که ملس یزدی از شاخص سطح برگ بالاتر و عملکرد بهتری همراه بود و از صفات رشدی با مقدار کمتری بهره میبرد. در بین دو رقم مورد بررسی با می توان اذعان داشت که رقم ملس یزدی ، i و 1 i مقایسه عملکرد و تعداد میوه مرغوب و سالم در دو رژیم آبیاری 2 با بهره وری بیشتر از آب و تولید محصول بیشتر در شرایط اعمال تنش رطوبتی تا 12 درصد، برای کاشت در مناطق اقلیمی مشابه محل اجرای پژوهش مناسب میباشد.

آسیب پذیری به عنوان حساسیت کیفیت آب های زیرزمینی به بار آلودگی اعمال شده تعریف می شود و توسط خصوصیات ذاتی آبخوان تعیین می گردد. در این تحقیق با استفاده از مدلdrastic و gis به بررسی آسیب پذیری ذاتی آبخوان دشت ماهیدشت در مقابل آلودگی پرداخته شده است. درروش drastic از هفت پارامتر شامل عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، مواد تشکیل دهنده آبخوان، نوع خاک، توپوگرافی، مواد تشکیل دهنده منطقه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی برای پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان استفاده شده که به صورت هفت لایه اطلاعاتی توسط نرم افزار arc gis تهیه گردیده است. آمار و اطلاعات اخذشده محدوده موردمطالعه شامل لوگ حفاری چاه ها، 44 عدد پیزومتر، آزمایش های پمپاژ و سه ایستگاه باران سنجی بوده است. این لایه ها در نرم افزار arcgis تهیه، رتبه دهی، وزن دهی و درنهایت تلفیق گردید. شاخص دراستیک برای کل محدوده دشت معادل 34 تا120 واحد به دست آمد. ازآنجایی که پدیده بارش یکی از عدم قطعیت ها در دستگاه های آبی بوده و منشأ عدم قطعیت های دیگری نظیر رواناب سطحی، تغذیه، تراز آب زیرزمینی و غیره است و نیز تراز آب زیرزمینی و تغذیه از عوامل اصلی در مدل دراستیک بوده و جزء متغیرهای هیدرولوژیکی و سری های زمانی هستند، لذا با استفاده از روش های استوکاستیکی به تحلیل و پیش بینی آن ها در افق 1410 توسط نرم افزار minitab پرداخته شد. به این صورت که داده های بارندگی 3 ایستگاه باران سنجی به صورت مجموع سالانه و 44 پیزومتر به صورت میانگین سالانه مورد ارزیابی قرار گرفت. درنهایت با انتخاب داده های پیش بینی شده در سال1410و ایجاد دولایه جدید عمق تا سطح ایستابی و تغذیه، همچنین وزن دهی و رتبه دهی مجدد و جایگذاری آن در مدل drastic، نقشه آسیب پذیری دیگری ایجاد شد که در آن شاخص دراستیک 34 تا 110 واحد حاصل گردید نتایج نشان داد که آبخوان در گروه آسیب پذیری بدون ریسک تا کم قرار دارد.