هدف از این مطالعه شناسایی چند شکلی در ژن گیرنده هورمون محرک فولیکولی ((fshr و زیر واحد بتای هورمون محرک فولیکولی (fsh?) و رابطه آن ها با صفت وزن بدن در سنین مختلف و نرخ زایش در گوسفندان نژاد ایران بلک، آرمان و بلوچی بوده است. برای این منظور در مجموع 150 نمونه خون به طور تصادفی از گوسفندان سه نژاد مذکور در ایستگاه اصلاح نژاد واقع در عباس آباد مشهد جمع آوری شد. دی ان ای هر یک از نمونه ها به روش نمکی بهینه یافته استخراج و سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی قطعه ای از جایگاه ژنی ژن fshrبه طول 304 جفت باز و قطعه ای به طول 247 جفت باز از اگزون شماره دو ژن fsh? به کمک واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) تکثیر شدند. چند شکلی های ژن fshr با استفاده از تیمار آنزیمی ?msc شناسایی و الکتروفورز محصولات حاصل از هضم آنزیمی با رنگ آمیزی اتیدیوم بروماید روی ژل آگارز انجام شد. دو آلل a و b با فراوانی هر یک 5/37 و 5/62 درصد در گوسفند نژاد بلوچی و 48 و 52 درصد در نژاد ایران بلک و 49 و 51 درصد در نژاد آرمان مشاهده شد. فراوانی هر یک از ژنوتیپ هایaa ، ab و bb در نژاد ایران بلک به ترتیب برابر با 10، 60 و 30 درصد، در نژاد بلوچی 86/25، 1/43 و 03/31 درصد و در نژاد آرمان 75/20، 49/50 و 28/30 درصد برآورد شد. آزمون کای دو نشان داد که هیج یک از جمعیت های مورد مطالعه برای این جایگاه ژنی در تعادل هاردی–واینبرگ قرار ندارند. ردیابی چند شکلی در جایگاه ژنی fsh? با استفاده از آنزیم ?acc انجام گرفت. نتایج حاصل از هضم آنزیمی برای همه نمونه ها در جایگاه مورد مطالعه برای نشانگر آنزیمی ?acc یک شکل بوده است. سپس ردیابی چند شکلی ها با استفاده از آنزیم hinfi و الکتروفورز محصولات حاصل از هضم آنزیمی روی ژل اکریل آمید 10% انجام شد که همه نمونه ها برای نشانگر آنزیمی hinfi نیز تک شکلی بودند. سپس از آنالیز sscp برای شناسایی چند شکلی در این جایگاه استفاده شد. در آنالیز sscp دو آلل a(95%) و c(5%) و دو ژنوتیپ هaa با فراوانی 38/91 و ac با فراوانی 62/8 در نژاد بلوچی مشاهده شد. در نژاد ایران بلم هم دو آلل a(46/92) و b(54/7) و دو ژنوتیپ aa و ab به ترتیب با فراوانی هر یک 34/94 و 66/5 در صد مشاهده شد. در نژاد آرمان هیچ چند شکلی مشاهده نشد و همه نمونه ها ژنوتیپ مونومورف aa را نشان دادند. معنی دار نبودن کای دوی محاسبه شده برای فراوانی ژنوتیپی در جمعیت گوسفندان بلوچی و ایران بلک در مقایسه با کای دو جدول نشان می دهد که جمعیت های مورد مطالعه در تعادل هاردی واینبرگ می باشند. تجزیه واریانس اثر هر یک از جایگاه ها بر صفات مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار sas نسخه 1/9 انجام گرفت. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون دانکن نشان داد که اثر هر یک از دو جایگاه fsh? و fshr بر صفت بره زایی تنها در نژاد بلوچی معنی دار بود. آنالیز داده های مرتبط به 2 نوبت زایش متوالی برای صفات وزن یدن در سنین مختلف نشان داد که هیچ یک از دو جایگاه مورد مطالعه بر این صفات معنی دار نبوده است. مقایسه میانگین تعداد بره در هر نوبت زایش نشان داد که نژاد ایران بلک در نوبت زایش اول و نژاد بلوچی در نوبت زایش دوم عملکرد بهتری داشته ولی در نژاد آرمان تفاوتی معنی داری در تعداد بره بین نوبت زایش های مختلف وجود نداشت.