نام پژوهشگر: سیدمعین زارع
سیدمعین زارع محمدباقر خرمشاد
اسلام سیاسی پدیده ای متاخر است که در پی بیداری اسلامی و در واکنش به عقب ماندگی جهان اسلام و استعمار غربی شکل گرفت. هر چند که مراجعه به تاریخ اسلام نشان می دهد که تقریبا در هیچ مقطعی، اسلام بدون سیاست زندگی نکرده است، اما اسلام سیاسی اصطلاح جدیدی است که به عصر مدرن تعلق دارد. اسلام سیاسی در حال حاضر طیفی از گرایش ها را شامل می شود که در یک سوی آن گروه های تروریستی اسلام گرا و در سوی دیگر حکومت هایی با ساختار دموکراتیک چون جمهوری اسلامی ایران، حماس در فلسطین و قدرت یابی روز افزون اسلام گرایان در ترکیه قرار دارند. عنصر مشترک تمام این گرایش ها باور آنها به اسلام به مثابه مبنایی برای سیاست ورزی و مبارزه با غرب است. اسلام صرفا یک اعتقاد نیست بلکه ابعادی فراتر داشته و تمام عرصه های زندگی آدمی را در بر می گیرد. در حال حاضر دو گونه مهم اسلام سیاسی شناخته شده وجود دارد: اسلام سیاسی اصول گرا؛ که انقلاب اسلامی ایران و اندیشه های امام خمینی (ره) مهمترین نماینده آن است و اسلام سیاسی بنیاد گرا که در جنبش القاعده و بر اساس قرائتی سلفی - وهابی از اسلام تجسم یافته است.