نام پژوهشگر: رسول خالقیان
رسول خالقیان هادی آجیلی
چکیده پس از پایان جنگ سرد و بویژه پس از بروز حوادث یازده سپتامبر، رویکرد آمریکا در منطقه خاورمیانه تغییر یافت. جرج.دبلیوبوش با اعلام قرن جدید به عنوان قرن آمریکایی و براساس راهبرد مبارزه با تروریسم در قالب دفاع پیشدستانه ابتدا به افغانستان و سپس در مارس 2003 به عراق حمله نمود. پس از سقوط صدام و پیدایش عراق جدید ،نقش آفرینی طیف وسیعی از گروههای داخلی ، بازیگران منطقه ای و قدرت های فرامنطقه ای در حاکمیت سیاسی عراق جدید از مهم ترین مسائل آن کشور بود. اما در میان بازیگران خارجی ایران و آمریکا دارای نقش برجسته در روند پیدایش حاکمیت سیاسی جدید در عراق بودند. ایران و آمریکا به دلیل تضاد سیاسی بنیادی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بین دو کشور به وجود آمده است در تحولات سیاسی منطقه تا حد امکان به دنبال کاهش حضور و نفوذ یکدیگر بوده اند. اما در صحنه عراق جدید وجود منافع همسو و نیز منافع غیرهمسو بین ایران و آمریکا و نگرانی ها از بابت تشدید بحران عراق به یک منازعه منطقه ای، باعث شد سیاست آمریکا در کنار گذاشتن ایران در معادلات منطقه ای عراق مورد بازبینی قرار گیرد. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در صحنه عراق جدید در تعامل با آمریکا به ثبات سیاسی عراق جدید کمک خواهد کرد. بر اساس وجود برخی منافع همسو و نیز منافع غیرهمسو و متعارض بین ایران و آمریکا ، روابط بین دو کشور در صحنه عراق جدید از وضعیت خصمانه تا تعاملات سازنده متغیر بوده است. ایران و آمریکا با وجود تعارضات عمیق بین دو کشور در صحنه عراق جدید در یک موازنه استراتژیک با همدیگر اعمال نقش نموده اند. واژه های کلیدی: عراق جدید، منافع همسو، منافع غیرهمسو، همکاری ، منازعه ، موازنه استراتژیک