نام پژوهشگر: ژیلا اورنگی

بررسی پدیده ضربه قوچ درخطوط انتقال آب وروشهای پیشگیری و مقابله با آن با استفاده از نرم افزارhammer
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1388
  ژیلا اورنگی   علی شاهنظری

ضربه قوچ یک پدیده هیدرولیکی می باشد که در اثر هر گونه تغییر سرعت جریان و افزایش یا کاهش ناگهانی فشار ناشی از آن در خطوط لوله پدید می آید. این پدیده یک عامل مخرب برای خطوط لوله می باشد که باید با استفاده از تجهیزات حفاظتی کنترل گردد. با توجه به پیچیدگی ضربه قوچ استفاده از مدل های ریاضی جهت درک بهتر و کنترل آن مناسب می باشد. در این تحقیق هدف شبیه سازی پدیده ضربه قوچ سیستم انتقال آب به صورت پمپاژ در اثر خاموش شدن ناگهانی پمپ در محیط نرم افزار hammer می باشد. بدین منظور یک خط انتقال آب در حالت پمپاژ انتخاب و گزینه های مختلفی بر اساس تنوع تجهیزات مورد استفاده جهت کنترل ضربه قوچ در سیستم انتقال آب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت در این گزینه ها از تجهیزاتی مانند مخزن هوای فشرده، تانک ضربه گیر یکطرفه و شیر هوا استفاده شد. علاوه بر این مخزن هوای فشرده به صورت ترکیبی با تانک ضربه گیر یکطرفه و شیر هوا به طور جداگانه مورد استفاده قرار گرفت. جهت تعیین مشخصات هیدرولیکی در زمان وقوع ضربه قوچ، مدل کلیه گزینه ها با در نظر گرفتن تمام شرایط مرزی، نظیر ایستگاه های پمپاژ و تجهیزات کنترل کننده در نرم افزار hammer تهیه شد. مشخصات هیدرولیکی مانند دبی، سرعت، فشار و حجم خلأ در طول خط لوله در مدت 100 ثانیه پس از خاموش شدن ناگهانی پمپ بدست آمد. جهت ثبت این مشخصات پنج نقطه کنترل در طول خط انتخاب و مشخصات هیدرولیکی در آنها ثبت شد. نتایج نشان داد استفاده از مخزن هوای فشرده در ایستگاه پمپاژ به عنوان بهترین وسیله کنترل فشارهای ناشی از ضربه قوچ می باشد. در عین حال نصب شیر هوا در نقطه مرتفع، به هنگام راه اندازی سیستم و یا تخلیه لوله ها از هوا و در هنگام بهره برداری خط لوله امری ضروری است. در صورتی که محل مناسب برای تانک ضربه گیر یکطرفه انتخاب گردد، این وسیله می تواند در ترکیب با مخزن هوای فشرده در ایستگاه پمپاژ کل حجم خلأ در سیستم را به صفر برساند در نتیجه از گسیختگی ستون آب جلوگیری می گردد.