نام پژوهشگر: فیروزه زارع فراشبندی
فیروزه زارع فراشبندی زاهد بیگدلی
هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگویی مناسب جهت مدیریت منابع الکترونیکی برای کتابخانه های مرکزی دانشگاههای دولتی ایران بر اساس خط مشی های جهانی و نظرسنجی از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاههای دولتی ایران است. بدین منظور پژوهشی در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله اول خط مشی های مدیریت منابع الکترونیکی 126 وب سایت انگلیسی زبان کتابخانه های دانشگاهی جهان به منظور تهیه پرسشنامه پژوهش، به روش وب سنجی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم، پرسشنامه تهیه شده جهت نظرسنجی در اختیار 112 کتابخانه مرکزی وابسته به دانشگاههای دولتی ایران قرار داده شد. نوع پژوهش در مرحله اول و دوم از نوع توصیفی و روش پژوهش پیمایشی می باشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته است و جامعه پژوهش کلیه مدیران کتابخانه های مرکزی وابسته به دانشگاههای دولتی ایران می باشد (112n=). روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد (92/0 ? =). نتایج نشان داد که در تحلیل محتوای خط مشی های کتابخانه های دانشگاهی جهان، حداقل 14 عامل وجود دارد. اما از نظر مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاههای دولتی ایران، حداقل وجود 9 عامل در تدوین خط مشی مدیریت منابع الکترونیکی برای کتابخانه های مورد بررسی ضروری است و بایستی در آن لحاظ شود. این 9 عامل به ترتیب واریانس تبیین شده عبارتند از: مسائل مربوط به دسترسی، مباحث فنی و تخصصی، نیازسنجی از کاربران، بیان رسالت، اهداف و مسائل مالی، اجرا و بازنگری در خط مشی، مسائل مربوط به دیجیتال سازی، معیارهای انتخاب منابع الکترونیکی، مقدمه و تعاریف مربوط به انواع منابع الکترونیکی، و نیروی انسانی. از نتایج مهم این پژوهش می توان به روابط درونی بین عوامل نه گانه اشاره کرد که در مدلی عینی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنان بر همدیگر ترسیم شده است. پیشنهاد می شود تهیه کنندگان خط مشی مدیریت منابع الکترونیکی در تدوین خط مشی به این عوامل و تأثیر آنان بر همدیگر و و تأثر آنان از یکدیگر توجه خاصی بنمایند. در پایان، الگویی جهت تدوین خط مشی مدیریت منابع الکترونیکی در کتابخانه های مرکزی دانشگاههای دولتی ایران به دو صورت متنی و تصویری پیشنهاد شد.