نام پژوهشگر: مریم نگهبان
مریم نگهبان علی هاشمی
خواص حشره کشی نانوکپسول حاوی اسانس گیاه درمنه artemisia sieberi روی شب پره پشت الماسی plutella xylostella و شپشه آرد tribolium castaneum امروزه با استفاده از فناوری های جدید از جمله تولید فرمولاسیون نانوکپسول می توان به محدویت های کاربردی استفاده از اسانس های گیاهی غلبه کرد. لذا در این پژوهش اسانس گیاه درمنه artemisia sieberi besser با استفاده از روش پلیمریزاسیون همزمان امولسیون روغن در آب در مقیاس نانو، کپسوله شد. سپس اثرات سمی (تنفسی و تماسی)، دورکنندگی و ضد تغذیه ای نانوکپسول تولید شده روی لارو سن سوم شب پره پشت الماسی plutella xylostella (l.) و حشرات کامل 1 تا 3 روزه شپشه آردtribolium castaneum (herbst) در مقایسه با اسانس معمولی (غیر کپسوله) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سمیت تنفسی اسانس نانوکپسول شده در دزهای زیر کشنده، (بعد از گذشت 7 روز) به طور معنی دار موثرتر از اسانس معمولی است. در زیست سنجی مربوط به سمیت تماسی اسانس علیه شب پره پشت الماسی و شپشه آرد به ترتیب روش های غوطه ور کردن برگ و غوطه ور کردن حشره در محلول تهیه شده از اسانس معمولی موثرتر از فرمولاسیون نانوکپسوله بود، در حالی که اسپری کردن اسانس نانوکپسول شده به طور معنی داری موثرتر از سایر روش ها بوده است. همچنین فرمولاسیون نانوکپسول توانست مدت دوام تنفسی و تماسی حشرات را به طور معنی داری افزایش دهد. نتایج به دست آمده از اثر دور کنندگی نانوکپسول نشان داد که علی رغم اثر بالای دورکنندگی اسانس معمولی در کوتاه مدت (حداکثر 6 ساعت پس از اسانس دهی)، فرمولاسیون نانوکپسول قادر است در مدت 24 ساعت به طور معنی دار برتری خود را از اسانس معمولی به اثبات برساند. همچنین فرمولاسیون نانوکپسول علاوه بر نقش بازدارندگی تغذیه، اثرات سمیت تغذیه ای اسانس را به اثبات رساند. علی رغم تفاوت های اساسی در بیولوژی، فیزیولوژی و رفتار تغذیه ای حشرات مورد آزمایش، به طور کلی روند واکنش حشرات در بسیاری موارد نسبت به اسانس نانوکپسول شده مشابه بود، لذا می توان با اطمینان بیشتری نسبت به قدرت اثر این فرمولاسیون در شرایط مختلف قضاوت نمود. به طور کلی به نظر می رسد که یافته های این پژوهش می تواند کاربرد اسانس های گیاهی را در عمل امیدوار نماید. زیرا فناوری جدید نانوکپسول کردن اسانس از طریق رهایش کنترل شده ترکیبات موثره می تواند بسیاری از محدودیت های کاربرد اسانس های گیاهی را در کنترل حشرات آفت نه تنها در انبار بلکه در سطح مزرعه را بر طرف نماید. هرچند که لازم است مطالعات متعددی در جهت مقرون به صرفه کردن فناوری های نو انجام شود. در ضمن لازم است قابلیت های فرمولاسیون جدید نانوکپسول در محیط های طبیعی محصولات انباری، گلخانه ای و مزرعه ای مورد آزمایش قرار گیرد.
مریم وهابی مشهور سعید محرمی پور
در دهه های اخیر، فرمولاسیون های جدیدی از حشره کش های گیاهی به عنوان جایگزینی مناسب برای آفت کشهای شیمیایی توسعه یافته است. در این تحقیق، سمیت تماسی، خاصیت دورکنندگی، شاخص های تغذیه ای و ارزیابی خسارت اسانس گیاه درمنه، besser sieberi artemisia قبل و بعد از نانوکپسوله شدن، روی سوسک برگخوار نارون(müller) xanthogaleruca luteola مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها تحت شرایط دمایی 1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد، شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. مقدار lc50 فرمولاسیون نانوکپسوله اسانس درمنه، 24 ساعت پس از کاربرد برای تخم ، لارو سن دوم و حشره کامل به ترتیب 5279، 3939، 5169 پی پی ام و برای اسانس خالص درمنه این مقدار به ترتیب برابر با 6825 , 5130 و 8035 پی پی ام ثبت شد. اثرات دورکنندگی نانوکپسول اسانس گیاه درمنه پس از 24 ساعت به طور معنی داری بیشتر از اسانس خالص بود. فرمولاسیون نانوکپسول اسانس در غلظت مختلف اثرات معنی داری روی کارایی تبدیل غذای خورده شده (eci)، شاخص تقریبی هضم شوندگی (ad) و کارایی تبدیل غذای هضم شده (ecd) داشت. همچنین تغذیه لارو سن دو و سه از برگ های تیمار شده با فرمولاسیون نانوکپسول اسانس درمنه به غلظت 3000 پی پی ام، باعث کاهش چشم گیری در خسارت وارد شده به برگ نارون، در مقایسه با شاهد شد . نتایج به دست آمده نشان داد که فرمولاسیون نانوکپسول، قدرت رهاسازی تدریجی اسانس و افزایش دوام آن را در پی دارد. در ضمن فرمولاسیون تهیه شده، قابلیت رقیق شدن در آب را دارا بوده و از طریق پاشیدن می توان به اثر حشره کشی مناسب دست یافت.