ویژگی های مخزن نقش بسیار مهمی در ارزیابی موفقیت اقتصادی، مدیریت و توسعه مخزن ایفا می کنند. تخلخل و تراوایی از مهمترین خصوصیات سنگ مخزن هستند که برای مدلسازی پتروفیزیکی مخزن مورد استفاده قرار می گیرند. در صنعت نفت این پارامترها در آزمایشگاه و با استفاده از روش های تزریق هلیم و هوای خشک اندازه گیری می شوند. استفاده از روشهای آزمایشگاهی معمولاً زمانبر و پرهزینه بوده و در همه شرایط ممکن نمی باشد و همیشه نمی تواند پاسخگوی تمام نیازهای مهندسین و کارشناسان باشند. در سالهای اخیر با پیشرفت سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوترها، استفاده از تکنیکهای هوش مصنوعی و آنالیز تصویر در صنعت نفت گسترش یافته است. با هدف کاهش هزینه ها و زمان در مطالعات مخزنی، مطالعه حاضر را به دو بخش تقسیم کرده ایم: در قسمت اول تلاش شده تا با تکیه بر مطالعه پتروگرافی و هوش مصنوعی رهیافتی کاربردی برای تخمین تخلخل و تراوایی از روی تصاویر مقاطع نازک ارائه شود. برای این منظور، دوازده مشخصه پتروگرافی از هر مقطع استخراج شده و با استفاده از سه تکنیک شبکه عصبی، منطق فازی و روش نروفازی مقدار تخلخل و تراوایی تخمین زده شده است. نتایج نشان می دهد تکنیکهای هوشمند در تخمین تخلخل و تراوایی موفق عمل کرده اند و تخلخل را به ترتیب با خطای 0.0256، 0.0214، 0.0226 درصد و تراوایی را به ترتیب با خطای 0.0139 ،0.0061، 0.0085 میلی دارسی پیش بینی کرده اند. در ادامه، برای افزایش دقت در تخمین تخلخل و تراوایی از دو نوع ماشین کمیته ای استفاده شد که ماشین کمیته ای مبتنی بر الگوریتم ژنتیک دقیق ترین پیش بینی را از این دو ویژگی پتروفیزیکی داشته و به ترتیب تخلخل و تراوایی را با دقت 0.0165 درصد و 0.0056 میلی دارسی پیش بینی کرده است که مقایسه تخلخل ماشین کمیته ای با تخلخل مغزه در چاه مورد مطالعه، ضریب همبستگی 76 درصد و مقایسه تراوایی ماشین کمیته ای با تراوایی مغزه، ضریب همبستگی 94.2 درصد را نشان می دهد. در قسمت دوم این پایان نامه، با تکیه بر روشهای آنالیز تصویر و تشخیص الگو تلاش شده است تا الگوریتمی خودکار برای تفکیک انواع مختلف فضاهای خالی در تصاویر مقطع نازک ارائه شود.در الگوریتم ارائه شده برای طبقه بندی فضاهای خالی از توابع تفکیک کننده خطی، درجه دوم و ماهالانوبیس استفاده شده است. خطای الگوریتم به دو روش بررسی شده است که در هر دو روش مشخص شد، الگوریتم قادر به تفکیک انواع فضاهای خالی با دقت قابل قبول و مناسبی می باشد. تابع تفکیک کننده خطی بهترین جدایش را برای فضاهای درون دانه ای و بیوملدیک به ترتیب با خطای 9 و 1 درصد، تابع تفکیک کننده درجه دوم بهترین جدایش را از فضاهای قالبی کامل و قالبی ناقص به ترتیب با خطای 6 و 9 درصد و تابع تفکیک کننده ماهالانوبیس بهترین جدایش را از فضاهای بین دانه ای با خطای 10 درصد، داشته است. در روش دوم بررسی دقت الگویریتم مشخص شد، بهترین طبقه بندی به ترتیب برای تخلخل بیوملدیک، قالبی کامل، درون دانه ای، بین دانه ای و قالبی ناقص با دقت 100، 92 ،82، 75 و 68 درصد انجام شده است.

سازند آسماری با سن الیگو- میوسن در برش تنگ آب شامل توالی های سنگ های کربناته، در جنوب غرب ایران می باشد. برش تنگ آب، از سازند آسماری در جنوب شرق استان خوزستان، و در 30 کیلومتری شمال شرق شهرستان بهبهان، با مختصات طول جغرافیایی شرقی و عرض جغرافیایی شمالی ، در کوه خویز قرار دارد. این سازند به طور هم شیب روی رسوبات عمیق سازند شیلی پابده و توسط سازند گچساران به طور هم شیب پوشیده شده است. سازند آسماری در برش تنگ آب با 5/386 متر ضخامت از سنگ های کربناته (سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی، دولومیت کلسیتی و دولومیت) تشکیل شده است.در این مطالعه، رخساره ها و محیط رسوبی براساس مطالعه ی مقاطع نازک میکروسکوپی بررسی شده است. بررسی سنگ های سازندآسماری منجر به شناسایی 12 ریزرخساره وابسته به 4گروه محیطی دریای باز (بخش کم عمق دریای باز)، سد (حاشیه به سمت دریای سد، سد اوئیدی، حاشیه لاگونی سد)، لاگون و پهنه ی جزر و مدی (زیر پهنه ی جزر و مدی) شده است. با توجه به تغیرات تدریجی رخساره ها عدم وجود ساخت های ریفی، عدم حضور آنکوئید، پیزوئید و دانه های اگرگات و کورتوئیدها که خاص شلف کربناته می باشند و یا به ندرت در رمپ های کربناته یافت می شوند و همچنین عدم وجود رخساره های ریزش و لغزشی که بیانگر شیب بالای محیط رسوبی در هنگام رسوبگذاری می باشند، نهشته های کربناته سازندآسماری در برش تنگ آب به احتمال قوی در یک پلت فرم کربناته از نوع رمپ هم شیب (homoclinal ramp) به وجود آمده است. بررسی فرآیندهای دیاژنتیکی حاصل از مطالعات پتروگرافی، نشان می دهد که رسوبات سازندآسماری در برش مورد مطالعه تحت تأثیر سه مرحله دیاژنز دریایی، متئوریک و دفنی قرار گرفته اند و فرآیندهای دیاژنزی مختلفی از قبیل سیمان شدن، دولومیتی شدن، فشردگی، نئومورفیسم، میکرایتی شدن، انحلال، هماتیتی شدن، فسفاته شدن روی این سازند تأثیر گذاشته است. واژه های کلیدی: سازند آسماری، الیگومیوسن، ریز رخساره، محیط رسوبی.