با توجه به وجود افق های معدنی بوکسیتی در قسمت های مختلف بوکان و همچنین در شمال شرق بوکان که در محدوده زمانی پرمین بالایی (در مرز بین سازندهای روته و نسن) و پرمو – تریاس (در مرز بین سازندهای روته و الیکا)، ما را برآن داشت که به بیوزوناسیون و بررسی رخساره ها و محیط رسوبی پرمین بالایی (سازند روته و نسن) دربرش یکشوه و بررسی خصوصیات ظاهری پرمین بالایی (سازند روته) در برش درزی ولی که به فاصله تقریبی 10 کیلومتر از هم قرار گرفته اند و دارای مرز متفاوتی با تریاس (سازند الیکا) نسبت به هم هستند، بپردازیم. برش یکشوه در زون s 38 با مختصات e 617521 و n 4037372 قرار دارد که شاهد حضور افق بوکسیتی کم ضخامت در مرز دو سازند روته ونسن که مربوط به پرمین بالایی است، می باشیم. و در برش درزی ولی که در زون s 38 با مختصات e 623634 و n 4040244 قرار دارد شاهد حضور افق معدنی با ضخامت بیشتری در مرز پرمو – تریاس هستیم. به منظور تعیین میکروفسیل ها و بیوزوناسیون و بررسی رخساره های رسوبی در برش یکشوه از 30 نمونه ای که به صورت سیستماتیک از ابتدای سازند روته تا ابتدای سازند الیکا به ضخامت 150 متر برداشته شد، مقاطع نازک میکروسکوپی تهیه شد. که منجر به شناسایی 39جنس و گونه از 17 خانواده روزنبران و 8 جنس و گونه از 2 خانواده جلبک ها شد. و دو بیوزون تجمعی محلی تشخیص داده شد. با تلفیق اطلاعات به دست آمده در نهایت اقدام به تعیین رخساره ها و محیط رسوبی در این برش کردیم. برش دیگری که با جزئیات کم و با توجه به خصوصیات ظاهری بررسی شد برش درزی ولی بود که از ابتدای سازند روته تا ابتدای سازند الیکا 2.5 کیلومتر مسافت داشت. افق معدنی در این برش با ضخامت بیشتری نسبت به برش قبلی بود. برش درزی ولی از لحاظ خصوصیات سنگ شناسی تفاوت هایی با برش یکشوه داشت که فصل آخر را به مقایسه اجمالی این دو سازند اختصاص داده ایم.

کانسارکائولن چپودر28کیلومتری شمال شرق شاهین دژ استان آذربایجان غربی شمال غرب ایران واقع گردیده است. شکل کانسار به صورت لایه ای است که دراثرعملکرد تکتونیک شیب در راستای لایه ها تا اندازه ای به هم ریخته است. این کانساردر درون سازند کربناتی سازند روته(پرمین بالایی) توسعه یافته است. درمشاهدات صحرایی، براساس سیماهای فیزیکی نظیر رنگ 2تیپ کانسنگ، کرم مایل به سبز، خاکستری تشخیص داده شده است. از نظر پتروگرافی کانسنگ ها بافت های پلیتومورفیک، نودولی، کلومورفی- جریانی ،کنکرسیونی پیشنهاد می کندکه این کانسنگ ها متحمل دگرشکلی های ساختاری شده است. وجود بافت آرنایتی از شواهد آواری ونابرجازا بودن است. دراین مطالعه برای تعیین کانی ها وعناصر سازنده ی رس ها از روش های icp-ms,xrd,xrfاستفاده شده است. با توجه به یافته های کانی شناسی وژئوشیمیایی، عملکرد فرایندهای دگرسانی در طی تکوین این کانساربا توسعه ی کانی-های کائولینیت، هالویزیت، دیکیت، آناتاز، هماتیت، کلریت، دولومیت، کلسیت، کوارتز، پیریت، دیاسپور همراه بوده است. شواهد صحرایی ویافته های ژئوشیمیایی عناصر کم تحرک(ti, zr, nb, y)نشان می دهد که ازنظر سنگ مادرهتروژن بوده و ریولیت، داسیت، گرانیت آندزیت بازالتی سنگهای مادر این کانسارمی باشند. نتایج محاسبات فاکتور غنی شدگی عناصر نشان می دهدکه عناصری مانند si, ca, k, mn, mg, na, th, rb, ba, hfدرطی هوازدگی شسته شده وعناصری مانندal, ti, v, cr, co, ni, csغنی شدگی وlreesتهی شدگی،hreesغنی شدگی نشان می دهند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فرایندهای جذب سطحی، روبش، تمرکز بوسیله ی فازهای کانیایی مقاوم، بافرینگ محلول های هوازده توسط سنگ کربناتی، کنترل مینرالوژیکی، شدت دگرسانی، هتروژنی پروتولیت، ازجمله عواملی بوده اند که نقش بارزی در توزیع عناصر ایفانموده اند.بررسی الگوی تغییرات reesنورمالیزه شده به کندریت وپوسته ی قاره ای بالایی(ucc) غنی شدگی hreesرانسبت به lrees نشان میدهد.

ذخیره گارنت بابانظر در 80 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در زون ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه از جمله هورنفلس و سنگ دارای گارنت در کنتاکت با توده¬ی گرانیتی نشان می-دهد که ذخیره گارنت در محل برخورد توده¬ی گرانیتی با توده¬های رسی- آرژیلیتی یا ماسه سنگ و آهکی در طی دگرگونی مجاورتی تشکیل شده است. نتایج مطالعات کانی¬شناسی و پتروگرافی، سیر تحول کانی¬سازی در محدوده مورد مطالعه را در طی چندین مرحله دگرسانی پیشرونده، قهقرایی و سوپرژن بیان می¬کند. کانی گارنت همزمان با کانی کلینوپیروکسن در محدوده دمایی 430 تا 550 درجه سانتی¬گراد در طی مرحله دگرسانی پیشرونده تشکیل شده است. بلورهای گارنت به رنگ¬های مختلف سبز تیره تا کم رنگ، قهوه¬ای روشن، قهوه¬ای متمایل به قرمز و سیاه دیده می¬شود. نتایج حاصل از بازسازی کانی¬ها براساس ترکیب ساختاری x3y2si3o12 و آنالیز xrd نشان می¬دهد که ترکیب اکثر گارنت¬های مورد مطالعه در سری محلول جامد آندرادیت-گروسلاریت قرار می¬گیرد. همه¬ی انواع بلورها¬ی گارنت با رنگ¬های مختلف، غنی-شدگی زیرکونیوم، ایتریم، اورانیوم و وانادیوم و تهی¬شدگی باریم، هافنیم، توریم، نیکل، کبالت، تانتالیوم، روبیدیوم، استرانسیوم و نیوبیوم نشان می¬دهند. نتایج حاصل از الگوی توزیع ree¬ تائید کننده ترکیب آندرادیت گارنت بابانظر و آنومالی مثبت سریم و فراوانی گارنت به کلینو پیروکسن نشان دهنده شرایط اکسیدان سیال گرمابی در منطقه می¬باشد. نتایج حاصل از بررسی پتروگرافی میانبارهای سیال نشان می¬دهد که بیشتر میانبارهای سیال در بلورهای گارنت از نظر زمان تشکیل از نوع (1) اولیه در امتداد سطوح رشد بلور و بصورت پراکنده و نامنظم و (2) ثانویه در امتداد شکستگی¬ها و سطوح رخ هستند. از نظر تعداد فازهای درونی میانبارها در چهار دسته زیر طبقه¬بندی می¬شوند: (1) میانبارهای تک فازی مایع، (2) میانبارهای دو فازی مایع- بخار، (3) میانبارهای چندفازی جامد و (4) میانبارهای دوفازی مایع- مایع. حضور co2 فراوان در درون بخش¬های زیادی از میانبارهای سیال نشان دهنده تداخل سیال اولیه با سنگ کربناته است.

ذخیره تیتانیم خانیک در 82 کیلومتری شمال غربی شهرستان ارومیه در زون ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد. کانی سازی تیتانیم در منطقه مورد مطالعه در سنگ های عموماً گابرویی (توده ای و لایه ای) صورت گرفته است. مطالعات پتروگرافی نشان می دهد که مهم ترین کانی های فلزی شامل ایلمنیت (دارای سه نسل کانی سازی)، مگنتیت (چهار نسل کانی سازی)، تیتانومگنتیت (یک نسل کانی سازی) و به مقدار جزئی هماتیت (ناشی از مارتیتی شدن مگنتیت ها) و پیروتیت (با یک نسل کانی سازی) می باشند. کانی های ایلمنیت و مگنتیت در نمونه های مورد مطالعه با درصد فراوانی بیشتری نسبت به سایر کانی های فلزی شکل گرفته اند. کانی های اصلی سنگ میزبان را پلاژیوکلازها، کلینوپیروکسن ها، آلکالی فلدسپار، اولیوین و آمفیبول تشکیل می دهند. کانیهای ثانویه حاصل از دگرسانی سوسوریتی پلاژیوکلازها شامل آلبیت ثانویه، کلریت، سریسیت، اپیدوت، زوئیزیت و کلسیت و کانی های حاصل از دگرسانی اورالیتی کلینوپیروکسن ها عموماً شامل اکتینولیت – ترمولیت می باشند. مهمترین کانی های بخش پلاسری ایلمنیت، مگنتیت و لوکاکسون هستند که ایلمنیت با درصد فراوانی بیشتری وجود دارد. غنی شدگی tio2 بعلت وجود ایلمنیت بعنوان کانی اصلی و تیتانومگنتیت در پلاسرهای خانیک است. مطالعه زادگاه نشان می دهد که منشاء رسوبات خانیک سنگهای آذرین مافیک می باشند. نتایج حاصل از مطالعات ژئوشیمیایی نشاندهنده محیط اکسیدی برای تشکیل رسوبات خانیک دارد. الگوی توزیع rees نرمالیزه شده به کندریت تفریق ضعیف lrees از hrees همراه با آنومالی های ضعیف و منفی eu را در رسوبات مورد مطالعه نشان می دهد که نشاندهنده سنگ منشاء مافیک برای پلاسرهای مورد مطالعه می باشد.

ذخیره آهن قادرآباد در 58 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مهاباد در زون ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه عبارتند: 1- واحد شیستی (سنگ میزبان)، 2- رگه آهن، 3- واحد سیلیسی (رگه و رگچه های کوارتز). منطقه قادرآباد متحمل دگرگونی ناحیه ای در حد رخساره شیست سبز شده است. نتایج مطالعات کانی شناسی و پتروگرافی مسیر تشکیل آهن قادرآباد قبل از تکتونیک، همزمان با تکتونیک و پس از تکتونیک را نشان می دهد. کانسنگ های آهن در دو گروه کلی قرار می گیرند: گروه اول دارای رنگ قهوه ای متمایل به سیاه، پر چگال همراه با جذب ضعیف آهن ربا هستند. گروه دوم دارای رنگ خاکستری متمایل به نقره ای با بافت اسپیکولاریت، فلسی و عدم جذب آهن ربا می باشند. مطالعه کانی شناسی و نتایج حاصل از آنالیز کانی شناسی به روش پراش اشعه ایکس xrd آن را تایید می کند که هماتیت کانی اصلی تشکیل دهنده ذخیره آهن قادرآباد می باشد. که در اثر دگرگونی و به دنبال آن گسلش به غنی شدگی رسیده است. میانگین آهن قادرآباد 3/65 درصد وزنی می باشد. نتایج حاصل از الگوی توزیع ree در کانسنگ های آهن قادرآباد نشان می دهد که این کانسنگ ها تقریبا از lree نسبت به hree غنی شدگی پیدا کرده اند و دارای آنومالی منفی ce و آنومالی مثبت eu می باشند. آنومالی منفی ce دلیل بر پایین بودن فوگاسیته اکسیژن و محیط احیایی در هنگام ته نشست می باشد. آنومالی مثبت eu نشان دهنده پایین بودن فوگاسیته اکسیژن و شرایط احیایی و سیالات داغ هیدروترمال دارد و نشان می دهد دمای سیال کانسارساز در هنگام تشکیل بیشتر از 250 درجه سانتی گراد بوده است. سنگ میزبان شیستی و کانسنگ های آهن قادرآباد دارای آنومالی مثبت la می باشند که دلیل بر تشکیل از یک منشاء واحد دارد. و همچنین منشاء دریایی بودن آنها و نشانه حضور سیالات در تشکیل کانسارست.

نهشته لاتریتی قرالی، در 20 کیلومتری غرب شهرستان بوکان، جنوب استان آذربایجان غربی واقع گردیده است. 8 رخنمون بررسی شده در منطقه قرالی به صورت چینه سان در دولومیت ها و آهک های سازند روته توسعه یافته اند. بر اساس داده های شیمیایی، تیپ رخنمون ها از لاتریت های غنی ازآهن تا بوکسیت های آهن دار متغیراند ولی بطور عام نمودار های مختلف، این ذخیره را در تیپ ذخایر لاتریت- بوکسیتی قرار می-دهد. نتایج داده های ژئوشیمیایی بیانگر غنی شدگیfe al, و ti و تهی-شدگی si، ca، na و k در کانسنگ ها می باشند.

منطقه مورد مطاله در استان آذربایجان غربی در شهرستان تکاب قرار دارد، قدیمی‏ترین واحد سنگی محدوده شیل‏های دگرسان شده سازند کهر است. با توجه به اطلاعات به‏دست آمده دو زون بیخیربولاغی و بالدیرقانی را جزو ذخایر اپی‏ترمال دسته‏بندی کرد. شوری و دمای همگن شدن نمونه‏ها ی زون بالدیرقانی کمتر از نمونه ی زون بیخیربولاغی است، این نشان دهنده ی عمق کمتر کانی سازی زون بالدیرقانی نسبت به کانی سازی زون بیخیربولاغی است.

معدن باریت کوه شاخ سفید مهاباد که در انتهای شمال غربی زون ساختاری سنندج- سیرجان و جنوب زون دگرگونی خوی- مهاباد واقع است در 17 کیلومتری شمال شرق شهر مهاباد در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است.

جهت بررسی کیفیت آب سد مهاباد و سرشاخه های اصلی آن، پارامترهای ph، eh، ec، tds، th، ta، دما، شوری و غلظت کاتیون ها و آنیون های اصلی آب و برخی از عناصر فلزی و سنگین اندازه گیری شد. برای این منظور تعداد 5 نمونه آب برای تجزیه شیمیایی کاتیون ها و آنیون های اصلی آب و 11 نمونه آب برای تجزیه برخی از عناصر فلزی و سنگین از محل ایستگاه های طراحی شده نمونه برداری شدند. بر اساس نتایج تجزیه های شیمیایی و مقایسه با مقادیر مجاز اشاره شده در استانداردهای بین المللی، غلظت کاتیون و آنیون های اصلی آب و مقادیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی نمونه های آب محدوده مورد مطالعه در دامنه مقادیر مجاز تعیین شده قرار گرفتند. این بررسی ها همچنین نشان داده است که بیشتر نمونه-های آب سرشاخه های بالادست از نظر شرب تمامی نمونه های آب ایستگاه ها از نظر cd و در مواردی از نظر pb دارای آلودگی می باشند و بر اساس میزان سختی کیفیت تقریبا قابل قبول تا مناسبی دارند. بیشترین غلظت کل فلزات اندازه گیری شده در نمونه های آب محدوده مورد مطالعه مربوط به عناصر cd و pb با مقادیر به ترتیب ?g/l130 و ?g/l5/34 در ایستگاه kdt3 است که در مقایسه با استاندارد who به ترتیب 26 و 5/3 برابر حد مجاز می باشند. آلودگی cd و pb در ایستگاه kdt3 می تواند هم منشا انسان زاد (فاضلاب روستاهای بالادست) و هم زمین زاد (کانی سازی ) داشته باشد. علاوه بر این، کیفیت آب از نظر آبیاری در طبقه c2s1 (شوری پایین) و کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی واقع شده است. نمودار پایپر نیز نشان می دهد که نوع (تیپ) آب های منطقه از نوع بی کربناته – کلسیک است. استانداردهای بین المللی نشان می دهد که تمام نمونه های آب محدوده دارای مقادیر بالای سختی-کل و تمایل به رسوبگذاری کربنات کلسیم هستند در نتیجه این آب نیاز به نرم کردن قبل از مصرف دارند و نمونه های kbt6 و w7 خاصیت خورندگی نیز در مصارف صنعتی دارند. کیفیت آب آشامیدنی برای دام از نظر تمام عناصر مورد تجزیه به جز کادمیوم مناسب می باشند. براساس میزان ph و محتوای فلزی آب اکثر نمونه های آب برداشت شده در محدوده تقریبا خنثی با محتوای فلزی پایین واقع شده اند.

پتانسیل تیتانیم قره آغاج ارومیه در 37 کیلومتری شمالغربی شهرستان ارومیه واقع شده است. سنگ میزبان اصلی کانی سازی را سنگهای اولترامافیک، ورلیت، لرزولیت و کلینوپیروکسنیت تشکیل می دهند. کانیهای کدرکانسنگ شامل ایلمنیت، تیتانومگنتیت، مگنتیت و به مقدار جزئی اسپینل سبز و هماتیت می باشد . بر اساس شمارش 1500 تا 2100 نقطه مقاطع نازک صیقلی درصد ایلمنیت، تیتانومگنتیت و مگنتیت در واحدهای اولترامافیک سطحی به ترتیب 82/10، 85/8 و 01/6 و در واحدهای اولترامافیک عمقی به ترتیب 19/9، 22/8 و 62/5 درصد تعیین شده اند. مطالعات مغناطیس سنجی وحفاری های اکتشافی نشان داده اند که حداکثر عمق کانی سازی بطور ناپیوسته در گمانه اکتشافی ‏‎bh1‎‏ به 62 متر و در گمانه اکتشافی ‏‎bh2‎‏ به 68 متر محدود می شود. واحدهای اولترامافیک و مافیک پتانسیل تیتانیم قره آفاج ارومیه مجموعه آذرین لایه ای شکل را تشکیل می دهند، از لحاظ تیپ بندی کانسارهای تیتانیم، این پتانسیل دارای تیپ ایلمنیت ماگمایی از نوع عیار پائین (کانسار ایلمنیت ماگمایی همساز) با کانی شاخص ایلمنیت و رخساره فروگابرویی (ماگمای والد) می باشد. در مقایسه با کانسارهای شناخته شده تیتانیم در سطح جهانی، پتانسیل تیتانیم قره آغاج ارومیه دارای اختلافات زیادی در نوع سنگ میزبان، عیار کانی سازی ایلمنیت و متوسط درصد ‏‎tio2‎‏ کانسار، مصحولات جانبی و و قابلیت فرآوری کانسنگ است. با توجه به بررسی های صورت پذیرفته، کیفیت کانسنگ این پتانسیل، پائین ارزیابی می شود. از لحاظ سنگهای میزبان کانی سازی، سنگهای همراه، کانس شناسی کانسنگ و ترکیب شیمیایی آن، پتاسیم تیتانیم قره آغاج ارومیه بیشترین تشابه را با کانسار آپاتیت-ایلمنیت-مگنتیت عیار پائین کایوها جاروی در فلاند غربی دارد.