این آزمایش به منظور بررسی امکان کاهش سطح پروتئین جیره بوقلمونهای نر گوشتی با استفاده از آنزیم پروتئاز در مرحله رشد( سن 28 تا 58روزگی) انجام شد. 168 جوجه بوقلمون سویه but 6 به 24 پن دارای 7 پرنده در هر پن توزیع شدند. طرح آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار مورد استفاده قرار گرفت. جیره ها شامل a- جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا (شاهد، با 83/25درصد پروتئین خام) b- جیره دارای کنجاله کلزا و پودر ضایعات کشتارگاهی طیور c- تیمار با کاهش 10 درصدی سطح پروتئین(42/23درصد) بر اساس ذرت و کنجاله سویا بدون آنزیم پروتئاز d- تیمار با کاهش10 درصدی سطح پروتئین بر اساس ذرت و کنجاله سویا و 1/0درصد آنزیم پروتئاز e- تیمار با کاهش10 درصدی سطح پروتئین دارای کنجاله کلزا و پودر ضایعات کشتارگاهی طیور بدون آنزیم پروتئاز f- تیمار با کاهش10 درصدی سطح پروتئین دارای کنجاله کلزا و پودر ضایعات کشتارگاهی طیور و با افزودن 1/0درصد آنزیم پروتئاز. در تیمار d با کاهش سطح پروتئین و افزودن آنزیم پروتئاز افزایش وزن مشابهی با تیمار شاهد مشاهده شد(3196 در برابر 3157 گرم در کل دوره) که نشان می دهد با کاهش سطح پروتئین خام جیره و افزودن آنزیم پروتئاز می توان سطح پروتئین را تا 10 درصد کاهش داد. در تیمار c با کاهش سطح پروتئین و بدون افزودن آنزیم پروتئاز کمترین افزایش وزن و بیشترین ضریب تبدیل مشاهد شد. ابقای نیتروژن در تیمار های e و f کاهش نشان داد. تیمار d از لحاظ درصد لاشه و سینه بالاترین عدد را دارا بود. نتایج تحقیق نشان داد که با افزودن آنزیم پروتئاز فقط در جیره های برپایه ذرت و کنجاله سویا می توان کاهش سطح پروتئین جیره را جبران نمود.

دو آزمایش به منظور تعیین نیاز لیزین قابل هضم (sid lys) بوقلمون¬های نر گوشتی در مرحله¬ی آغازین (8 تا28 روزگی) و رشد (28 تا49 روزگی) انجام شد. هر آزمایش بر روی 160 قطعه بوقلمون در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار (8 سطح لیزین قابل هضم: آزمایش اول شامل 33/1 (جیره پایه)، 405/1، 48/1، 55/1، 63/1، 705/1، 78/1، 855/1 درصد و آزمایش دوم شامل 15/1 (جیره پایه)، 225/1، 3/1، 375/1، 45/1، 525/1، 6/1، 675/1 درصد) در 4 تکرار و 5 قطعه پرنده در هر تکرار انجام گرفت. عملکرد، ابقای نیتروژن، پارامترهای خونی، ایمنی و صفات لاشه اندازه¬گیری شدند. در آزمایش اول افزایش سطوح لیزین قابل هضم باعث افزایش وزن بدن و کاهش ضریب تبدیل غذایی گردید (05/0p<). افزایش لیزین تا سطح 705/1 درصد سبب افزایش میزان پروتئین کل و آلبومین و کاهش اسیداوریک سرم شد (05/0p<). روند افزایش در ابقای نیتروژن با افزایش سطح لیزین قابل هضم ایلئومی استاندارد مشاهده گردید (05/0p<). با برازش مدل¬های خط شکسته، درجه دو و خط شکسته¬- درجه دو میزان نیاز لیزین قابل هضم در سن 8 تا 28 روزگی بترتیب برای افزایش وزن بدن 04/0±56/1، 67/1 و 1/0±65/1 درصد و برای ضریب تبدیل 05/0±58/1، 75/1 و 1/0±74/1 درصد جیره برآورد شد. در آزمایش دوم افزایش سطوح لیزین قابل هضم تا 6/1درصد باعث افزایش وزن بدن و کاهش ضریب تبدیل غذایی گردید. گروه آزمایشی حاوی 6/1درصد لیزین قابل هضم بیشترین افزایش وزن و کمترین ضریب تبدیل غذایی را داشت که با جیره پایه (15/1درصد لیزین قابل هضم) تفاوت معنی¬داری نشان داد (05/0p<). افزایش لیزین تا سطح 525/1 درصد میزان پروتئین کل و آلبومین خون را بالا برد (05/0p<). اثرسطح لیزین بر بازده لاشه و وزن سینه معنی¬دار بود (05/0p<). در سن 49روزگی با افزایش سطح لیزین تعداد گلبول¬های سفید خون افزایش معنی¬داری یافت (05/0p<). پاسخ به فیتوهماگلوتینین در سطح 6/1 درصد لیزین قابل هضم بیشترین بود. با افزایش سطوح لیزین قابل هضم وزن نسبی بورس و طحال افزایش یافت (05/0p<). با برازش مدل¬های رگرسیون خط شکسته، منحنی درجه دو و خط شکسته¬درجه دو میزان نیاز لیزین قابل هضم در سن 28 تا 49 روزگی بترتیب برای افزایش وزن 11/0± 47/1، 57/1 و 05/0±49/1 و ضریب تبدیل غذایی به ترتیب 17/0±57/1، 61/1 و 08/0±59/1 تعیین شد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر نیاز لیزین قابل هضم در سن 8 تا 28 و 29 تا 49روزگی بترتیب 69/1 و 59/1 توصیه می¬شود.

چکیده ندارد.