نیتروژن و فسفر دو ماکرونوترینت ضروری برای رشد گیاهان هستند. خاک های کشاورزی ایران اغلب آهکی بوده و میزان فسفر در دسترس برای گیاهان در آن ها، کم است. ازتوباکتر ها باکتری هایی هوازی اجباری، آزاد زی و گرم منفی خاکزی هستند که قادرند نیتروژن را تثبیت کنند. علاوه بر تثبیت ازت، این باکتری ها می توانند فسفر در دسترس گیاه را با حلالیت آن بالا ببرند. بنابراین گزینه مناسبی برای تولید کود های زیستی به شمار می روند. هدف از این پژوهش ارائه روشی مناسب برای جداسازی ازتوباکترهای بومی تثبیت کننده ازت و حل کننده فسفات است. 45 نمونه خاک از ریزوسفر محصولات کشاورزی از نقاط مختلف ایران جمع آوری شد. روش های غنی سازی و جداسازی برای آنها به کار رفت. ویژگیهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی آنها معین گردید و برای شناسایی مولکولی از پرایمر nifh-g1 استفاده شد. توانایی حلالیت فسفات و آنزیم فسفاتاز در محیط جامد sperber انجام شد. جدایه هایی با بالاترین میزان psi در محیط جامد، برای بررسی کمی حلالیت فسفات در محیط مایع و تثبیت ازت انتخاب گردید. سپس رشد باکتری ها و حلالیت فسفات به صورت همزمان و به روش کمی برای سه باکتری منتخب در شرایط مختلف محیطی بررسی گردید. در مجموع 53 جدایه بعد از غنی سازی و جداسازی به عنوان ازتوباکتر شناسایی شد. 28 جدایه قادر به حل کردن فسفات بودند. بیشترین شاخص حلالیت فسفات بعد از 2 روز متلق به باکتری 8 بود (7/2). بیشترین شاخص حلالیت فسفات در محیط مایع متعلق به باکتری های 25، a17 و 8 به ترتیب با mg/ml 254، mg/ml249 و mg/ml244بدست آمد. 8 جدایه قادر به تثبیت ازت بودند که میزان تثبیت ازت بین 2/1 تا 4/326 نانومول اتیلن در ساعت در ویال بود. هر سه جدایه منتخب قادر بودند تا دمای 45 درجه سانتی گراد، غلظت 5% نمک و دامنه وسیعی از ph از 5 تا 9 رشد کنند و قادر به حلالیت فسفات هم بودند. این یافته ها جدایه های 8 و 21 را به عنوان کاندیدی برای تولید کودهای بیولوییک معرفی می کند چرا که قادر به حلالیت فسفات و تثبیت ازت هستند. کلید واژه: ازتوباکتر، تثبیت ازت، حلالیت فسفات، شاخص حلالیت فسفات و کود زیستی