نام پژوهشگر: سارا لطیفیان

بررسی عنصر رنگ در غزلیات صائب تبریزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1387
  سارا لطیفیان   الیاس نورایی

رنگ یکی از پدیده های آفرینش است که به نحوی بر حرکت تمام موجودات زنده موثر می باشد و بدون شک در میان هنرمندان و دوست داران زیبایی جایگاه ویژه ای دارد . در این میان ، شاعران که به توصیف و تشریح هستی می پردازند از رنگها درآفرینش تصاویر رنگارنگ در قالب سخن ، برای انتقال عواطف و احساسات خود به خوانندگان بهره می برند . صائب تبریزی نیز به عنوان یکی از سرایندگان زبان فارسی از رنگها در ملموس و محسوس کردن تصاویر خود استفاده کرده است . بررسی عنصر رنگ در شعر این شاعر ، انگیزه ای برای نگارش این رساله گردید . این پایان نامه مشتمل بر شش فصل می باشد . فصل اول مقدمه و اهداف و فصل دوم به اخـتصار شـرح حـال صائب ، اندیـشه و سـبک شعری او را بیان می کند . فصل سوم کـلیات رنـگ را شامل می شـود . در فصل چهارم از رنگهای به کار رفته در دیوان اشعار صائب از لحاظ آماری سخن به میان آمده و میزان استفاده ی شاعر از هر رنگ به همراه نمونه هایی از کاربرد آنها ذکر و جدولها و نمودارهای مربوط به هر رنگ ترسیم و تنظیم شـده است . نکته ی قـابـل ذکر در این بخـش ، کـثرت کاربـرد رنـگ سـفـید و بعد از آن ، سـیاه ، توسط صائب می باشد. در فصل پنجم به تحلیل روانشناسانه ی اشعار با توجه به بسامد استفاده ی شاعر از هر رنگ پرداخته شده؛ بر این اساس ، صائب از وضعیت موجود ناراضی است و از سرکوب کردن آرزوها و خواسته های خود ناراحت است . این موضوع حاکی از آن است که هر چند شاعر از عرفان صحبت می کند اما عرفان او نظری و اکتسابی است . در فصل ششم از تصویر سازی صائـب با عنصر رنگ و کاربرد غیر مستقیم آن در عناصر خیال سخن به میان آمده است . همچنین به مواردی از حس آمیزی که رنگ در آنها نقش دارد اشاره شده است . در مجموع باید گفت که رنگها در شعر صائب نمود خاصی دارد و به صورت غیر مستقیم در تصویرها و تابلوهای شعری به کار رفته است