نام پژوهشگر: رحمت زمانی

بررسی تاریخ، باورها و پراکندگی جغرافیایی شیعیان خوجه اثناعشری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده علوم انسانی 1391
  رحمت زمانی   محمدرضا وصفی

شیعیان خوجه اثناعشری، گروهی از مسلمانان شیعه دوازده امامی هستند که ریشه قومی و نژادی در هند دارند. قرنها پیش، گروهی از هندوهای متعلق به قوم لوهانا، از طبقه اشراف، توسط فردی شیعه اسماعیلی مذهب، به گواهی تاریخ، به نام پیر صدرالدین، از هندویسم به مذهب اسماعیلیه، تغییر کیش داده اند. لفظ "خوجه " را برآمده از واژه"خواجه" می دانند. بعد از مدتی، با ورود آقاخان به هند، زمام امور اسماعیلیان هند به دست وی افتاد. او دست به تغییراتی زد که بعدها موجب بروز انشقاق در میان خوجه ها گردید، به طوری که برخی به مذهب تسنّن در آمدند. از جمله جداشدگان نیز عده قلیلی بودند که هنگام مسافرت زیارتیشان به کربلا، توسط علمای کربلا به تشیع دوازده امامی هدایت شده و از آن پس، به خوجه های شیعه دوازده امامی مشهور گردیدند. مشکلاتی که اسماعیلیان برای این گروه قلیل به وجود آوردند و نیز بلایایی همچون قحطی، موجب مهاجرت برخی از آنان به مناطق آفریقای شرقی و بعدها، به مناطق دیگر آفریقا، گردید. به تدریج با پشت سر گذاشتن مشکلات و بهبود وضعیت اقتصادی و بروز برخی مشکلات منطقه ای در آفریقا، جمعیتی از آنان به اروپا و آمریکای شمالی و...، مهاجرت نمود و بدین ترتیب، در اقصی نقاط عالم پراکنده شدند. سیاست تشکیل جماعت و اهتمام به تبلیغ معارف اهل بیت و تلاش فراوان در حوزه اقتصاد و رفع محرومیتها، از این گروه، یک گروه شیعه موفق ساخت که امروزه تحت مدیریت فدراسیون جهانی به تلاشهای خود ادامه می دهد.