تحولات اقتصادی جهان، تجربه کشورهای توسعه یافته امروزی در قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم و نیز کشورهای تازه صنعتی شده طی سه دهه اخیر نشان داد که تجارت خارجی می تواند محرک و عامل توسعه باشد، به خصوص در دنیای اقتصادی امروز که تغییرات و تحولات تکنولوژی به اندازه ای سریع و چشمگیر است که هیچ کشوری به تنهایی قادر به تولید همه چیز برای همه نیست و توسعه بدون همیاری و بهره گیری و داد و ستد با دیگران ممکن نخواهد بود. از آن جا که یکی از راه های بسط تجارت خارجی، به کارگیری ابزار منطقه آزاد است، بسیاری از اقتصاددانان، استفاده از این ابزار را مفید تلقی می کنند، به ویژه آن که به کارگیری این ابزار می تواند عاملی جهت جلوگیری از شوک های ناشی از مراحل انتقالی اقتصاد باشد و سیاست های داخلی را تا حد زیادی با تحولات اقتصادی جهانی هماهنگ ساخته و کارایی اقتصادی را افزایش دهد. در این پژوهش سعی بر آن است که نقش مناطق آزاد تجاری ایران در صادرات کالا به طور اخص صادرات کالای غیرنفتی مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیق شامل پنج فصل است. فصل اول کلیات تحقیق را در بر می گیرد. فصل دوم که به ادبیات موضوع اختصاص دارد به مسائل متنوعی پیرامون مناطق آزاد می پردازد که اهم آن عبارتند از: تعاریف، تاریخچه، سیر تکوین و نسلهای مختلف، اهداف، دیدگاههای نظری، دیدگاههای سازمانهای جهانی، تجربیات بین المللی و سایر مسائل درباره مناطق آزاد. در فصل سوم به بیان روش تحقیق، جامعه آماری، مطالعه موردی و روش گردآوری اطلاعات پرداخته ایم. در فصل چهارم با تجزیه و تحلیل داده ها، فرضیات تحقیق رد یا تأیید شده اند. در نهایت در فصل پنجم نتیجه تحقیق و پیشنهادات مورد نظر ارائه گردیده است.