چکیده: خلیج فارس،کرانه ها و بنادر آن در دوره ساسانی پر رونق ترین دوره خود را در ایران باستان تجربه می کرد. طی قرون سوم تا هفتم میلادی در سایه اعمال سیاست های تجاری، نظامی ساسانیان خلیج فارس دوباره برتری خود را بر دریای مدیترانه و دریای سرخ به دست آورد و این منطقه تبدیل به کانون تبادلات دریایی گردید. اقدامات اردشیر اول، شاپور دوم و خسروانوشیروان در تصرف نواحی پس کرانه ای خلیج فارس (بحرین و یمن) نشان دهنده اهمیتی است که پادشاهان ساسانی به کنترل و حفظ امنیت خلیج فارس می دادند. گسترش و توسعه شهرنشینی در پس کرانه های خلیج فارس، مقابله با تحرکات قبایل عرب، سد کردن قدرت رو به گسترش رومی ها به سمت بین النهرین و رونق تجارت با هند و چین از تحولات مهم صورت گرفته در دوره ساسانیان است. در دست داشتن قدرت نظامی در بحرین، یمن، و عمان برای شاهنشاهی ساسانی شرایطی را به وجود آورد تا با کنترل مسیرهای تجاری دریایی، بازرگانان با آسودگی خاطر به تجارت با مناطق جنوب شرق آسیا وشرق آفریقا بپردازند. بنادرسیراف، ابله، عمان (صحار،قلهات) و همچنین سواکن درشرق آفریقا از مهم ترین بنادر تجاری منطقه بودند که با بنادری مانند سیلان در شرق آسیا دادوستد می کردند. یافته های باستان شناسی در سیراف، سواحل خلیج فارس و جنوب شرق آسیا نیز فعالیت های تجاری ، نظامی ساسانیان در خلیج فارس را تأیید می کند.