نام پژوهشگر: نوابه سالاری زاده
نوابه سالاری زاده صادق حسن نیا
پروتئازها مهمترین گروه آنزیم های صنعتی هستند که حدود 60% فروش جهانی محصول آنزیمی را در برمی گیرند و در صنایع مختلفی چون داروسازی و پزشکی، شوینده ها، چرم سازی، غذایی مورد استفاده قرارمی گیرند. آنزیم های پروتئولتییک به طور گسترده ای در مدیریت کمبود آنزیم و کاربردهای درمانی استفاده می شوند. این آنزیم ها همراه با عوامل ضد التهابی غیراستروئیدی تجویز می شوند. یکی از این آنزیم ها متالواندوپپتیداز خارج سلولی است که توسط سویه های مختلف سراشیامارسسنس ترشح می-شود. این متالوپروتئاز اولین بار از یک سویه 15-e s.marcescens از لوله گوارش لارو کرم ابریشم جداسازی و خالص سازی گردید و سراپپتاز (سراپپتیداز، سراشیاپپتیداز) نامیده شد. آلکالن متالوپروتئازها به طور طبیعی توسط سویه های مختلف سراشیا ترشح می شوند و منجر به تولید یکی از اولین آنزیم هایی شدند که به صورت تجاری تولید و در صنایع دارویی مورد استفاده قرارگرفت. سراپپتاز تمایل خاصی به مولکول های پروتئینی مرده داشته و هضم و شکست پروتئین ها را در بدن برعهده دارد. آنزیم با پاکسازی فیبرها از خون و سیستم لنفاوی، پاکسازی موکوس از طریق کاهش سلول های نوترفیلی و از بین بردن التهاب از بدن به سیستم ایمنی کمک می کند تا عملکرد بهتری داشته باشد. این آنزیم در درمان شریان مسدود شده در بیماری های کرونر، پاکسازی پلاک های شریانی، کاهش میگرن و بیماری های قلبی- عروقی مفید است. در این پژوهش ابتدا ژن پروتئاز که متالوپروتئاز را کد می کند، با پرایمرهایی که بر اساس ژن متالوپروتئاز s.marcescens e-15 طراحی شد، شناسایی وتعیین توالی گردید. این قطعه آلکالن متالوپروتئاز خارج سلولی وابسته به zn با وزن مولکولی تقریبا kda50 را کد می کند. قطعه ی dna 97 درصد هومولوژی با ژن متالوپروتئاز سراشیامارسسنس داشت. پروتئین کد شده از این ژن با سراپپتیداز سراشیامارسسنس 99 درصد مشابهت داشت. این متالوپروتئاز با رسوب دهی سولفات آمونیوم، دیالیز، فیلتراسیون و کروماتوگرافی deae-sepharose به صورت جزئی خالص سازی و تعیین ویژگی گردید. فعالیت پروتئولیتیک آن با استفاده از روش skim milk agar و زایموگرافی تعیین گردید. فعالیت پروتئاز در دمای 55-50 و محدوده ph( 10-8 ) بهینه می باشد. اثر ترکیبات مختلف از جمله مهارکننده ها و یون های فلزی روی فعالیت پروتئاز تعیین شد و پارامترهای کینیتیکی آن انداره گیری گردید. آنزیم روی نانوژل های کیتوزان به عنوان حامل انتقال پروتئاز تثبیت شد، سپس ویژگی های فیزیکوشیمیایی(sem ، ftir، دمای اپتیمم، ph اپتیمم) و پایداری گرمایی آنزیم تثبیت شده مورد بحث و بررسی قرارگرفت.