درختان میوه هسته دار تحت تاثیر تعداد زیادی از ویروس ها قرار می گیرند که باعث خسارات اقتصادی قابل توجهی می شوند. ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته دارهاprunus necrotic ringspot virus (pnrsv) یکی از شایع-ترین ویروس های هسته دارها می باشد که از جنس ilarvirus و خانوادهbromoviridae بوده و انتشار جهانی دارد. این ویروس در مناطق معتدله جهان روی درختان میوه هسته دار شامل گیلاس، آلبالو، بادام، هلو، زردآلو، آلو و بسیاری از ارقام زینتی و وحشی گیلاس، هلو و آلو و برخی گونه های زینتی از قبیل رز گسترش دارد و سیب، زالزالک و گردو را نیز آلوده می کند. بعضی از جدایه های pnrsv در میزبان خود علایمی ایجاد نمی کنند ولی بروز لکه های کلروتیک و نکروتیک، لکه غربالی، پیچیدگی و بدشکلی برگ و صمغ زدگی در میوه، از علایم مشخص اغلب جدایه ها می باشد. این ویروس قبلا از بعضی مناطق ایران گزارش شده است ولی هیچ اطلاعات مولکولی از جدایه های ایرانی در دسترس نمی باشد. در این تحقیق به منظور ردیابی و تعیین برخی خصوصیات مولکولی ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها، در بهار و تابستان سال های 1388 و 1389 از برگ درختان دارای علایم ویروسی از باغات استان های چهارمحال وبختیاری و اصفهان نمونه-برداری شد و بررسی آلودگی نمونه ها با استفاده از آزمون double antibody sandwich elisa (das elisa) و آنتی سرم چند همسانه ای pnrsv بررسی شد، همچنین تعدادی از نمونه ها نیز با استفاده از جفت آغازگر ilar1& ilar2 بصورت مستقیم تحت واکنش آزمون ic-rt-pcr قرار گرفتند. آلودگی تعداد قابل توجهی از نمونه ها در آزمون الیزا و ic-rt-pcr (باتکثیر قطعه مورد انتظار با اندازه bp 206) تایید شد. به منظور تکثیر ژن پروتئین پوششی ویروس جهت توالی یابی و انجام مقایسات مولکولی، تعدادی از نمونه های آلوده با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی pnrsv? & pnrsv?? مورد بررسی قرار گرفتند. قطعات dna تکثیر شده با جفت آغازگرهای ilar1& ilar2 و pnrsv? & pnrsv?? همسانه سازی و تعیین توالی نوکلئوتیدی شدند. با توجه به گونه میزبان و منطقه جغرافیایی، نمونه های توالی یابی شده شامل شش جدایه آلبالو چم چنگ، بادام لردگان،بادام امامیه،بادام سامان، گیلاس فارسان و هلو نطنز بود. نتایج حاصل از blast توالی ها نشان دهنده ویروسی بودن قطعات تکثیر شده با جفت آغاز گرهای ilar1 & ilar2 و pnrsvi & pnrsvii و وجود همولوژی بالای آن ها با توالی جدایه های pnrsv موجود در بانک ژن بود. همچنین مشخص شد قطعه تکثیر شده با جفت آغاز گر pnrsvi & pnrsvii شامل توالی ژن پروتیین پوششی ویروس به استثنای 67 نوکلئوتید ناحیه ?5 آن می باشد. مقایسه توالی آمینواسیدی ژن پروتئین پوششی جدایه هایpnrsv ایرانی نشان داد که میزان تشابه بین جدایه ها از 5/96% تا 100% متغیر می باشد. جدایه آلبالو چم چنگ کمترین میزان تشابه (5/96%) را با بادام امامیه نشان داد. دو جدایه گیلاس فارسان و هلو نطنز نیز100% تشابه را نشان دادند. مقایسه توالی آمینواسیدی جدایه های ایرانی pnrsv با توالی های موجود در بانک ژن، تشابه بالای آنها را با توالی های دیگر جدایه های ویروس از سایر نقاط جهان نشان داد. بیشترین و کمترین میزان تشابه بین جدایه بادام لردگان به ترتیب با جدایه ای از ایتالیا ازهلو با رس شماره aj133205 (5/99%) و جدایه گیلاس از آمریکا با رس شماره af465235 (7/86%) بدست آمد. رسم درخت تبارزایی جدایه های ایرانی و جدایه های موجود در بانک ژن نشان دهنده قرار گرفتن آن ها در سه گروه فیلوژنتیک i، ii و iii بوده، به طوریکه جدایه های ایرانی در گروه فیلوژنتیک ii قرار گرفتند. همچنین هیچگونه همراهی بین منطقه جغرافیایی و میزبان مشاهده نشد. با توجه به اهمیت اقتصادی ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها و شیوع بالای ویروس در استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری، انجام تحقیقات بیشتر روی این ویروس و استفاده از تکنیک های مختلف جهت عاری از ویروس نمودن نهال ها ضروری به نظر می رسد.

ویروس برگ قاشقی گیلاس(clrv) cherry leaf roll virus از جنس nepovirus و خانواده comoviridae، دارای گسترش جهانی می باشد. این ویروس به طور طبیعی دامنه وسیعی از گیاهان علفی و چوبی را آلوده می کند که مهم ترین آنها متعلق به جنس های betula،fagus ، juglans و prunus می باشند. ویروس برگ قاشقی گیلاس، نارون، شاه توت، تمشک، گردو، زغال اخته، درختان میوه هسته دار و دیگر درختان و بوته ها را آلوده کرده و خسارت شدیدی به آن ها وارد می کند، همچنین در بسیاری از گیاهان علفی مانند ریواس نیز ردیابی شده است. این ویروس در گیلاس و آلبالو باعث ایجاد علایمی مانند لکه های کلروتیک، پیچیدگی برگ،توته، سرخشکیدگی شاخه، ترک خوردگی پوست، صمغ زدگی و زوال می شود. گلدهی و باز شدن برگ ها در درختان گیلاس ممکن است با تاخیر و ضعف همراه باشد. میوه های آلوده دچار سوختگی زودرس شده و قبل از رسیدن متورم می شوند. ویروس برگ قاشقی گیلاس از درختان زیتون استان زنجان گزارش شده است ولی هیچگونه اطلاعاتی از پراکنش و سایر میزبان های این ویروس وخصوصیات مولکولی جدایه های ایرانی آن در دسترس نمی باشد. با توجه به اهمیت ویروس برگ قاشقی گیلاس و نبود اطلاعات در زمینه پراکنش و خصوصیات مولکولی آن انجام تحقیق در این زمینه ضروری به نظر می رسد. به منظور ردیابی و تعیین برخی خصوصیات مولکولی ویروس برگ قاشقی گیلاس، در سال های 1388 و 1389 از برگ درختان هسته دار با علایم ویروسی از باغ های استان های اصفهان و چهارمحال وبختیاری نمونه برداری انجام شد. نتایج حاصل از آزمون double antibody sandwich elisa (das-elisa) با آنتی سرم چندهمسانه ای clrv نشان دهنده آلودگی تعداد قابل توجهی از نمونه ها به این ویروس بود. همچنین آلودگی تعدادی از نمونه ها با آزمون های nested-rt-pcr و ic-nested-rt-pcr با استفاده از جفت آغازگرclrvr clrvf و تکثیر قطعه مورد انتظار bp 286 تایید شد. قطعات تکثیر شده همسانه سازی و تعیین توالی شدند. جدایه های توالی یابی شده شامل جدایه زردآلو چم چنگ (s15)، بادام سامان (s2)، بادام حاشیه زاینده رود (s1) وزردآلو نطنز (s3) بودند. نتایج حاصل از blast توالی ها نشان دهنده ویروسی بودن قطعات تکثیر شده و وجود تشابه بالای آن ها با توالی جدایه های clrv موجود در بانک ژن بود. همچنین مشخص شد قطعه تکثیر شده شامل توالی قسمتی از ناحیه غیر قابل ترجمه آر. ان. ا. دو rna2) (3 utr می باشد. مقایسه توالی نوکلئوتیدی قسمتی از 3 utr جدایه های ایرانی clrv نشان داد که میزان تشابه بین جدایه ها از 5/93% تا 5/97% متغیر می باشد. همردیف سازی چندتایی توالی نوکلئوتیدی جدایه های ایرانی clrv با توالی های موجود در بانک ژن نشان دهنده تشابه بالای بین آنها بود به طوری که بیشترین و کمترین میزان تشابه به ترتیب میان جدایه زردآلوی چم چنگ با جدایه گردو از آلمان با رس شماره aj877146 (%2/98) و جدایه بادام حاشیه زاینده رود با جدایه آقطی سیاه از آلمان با رس شماره aj877138 (%9/86) بدست آمد. رسم درخت تبارزایی بر اساس توالی نوکلئوتیدی قطعه تکثیر شده جدایه های این تحقیق به همراه سایر جدایه های این ویروس از نقاط مختلف جهان، آن ها را در شش گروه فایلوژنی شامل فایلوگروه های a، b، c، d1، d2 وe قرار داد. جدایه های بادام حاشیه زاینده رود (s1) و زردآلو چم چنگ (s15) مورد بررسی در این تحقیق در فیلوگروه d1 و جدایه بادام سامان (s2) در فیلوگروه d2 قرار گرفتند. قرار گرفتن جدایه هایی از مناطق مختلف جغرافیایی در یک گروه نشان دهنده عدم وجود همبستگی بین منطقه جغرافیایی و توالی نوکلئوتیدی جدایه ها بود. با توجه به اهمیت اقتصادی ویروس برگ قاشقی گیلاس و وقوع این ویروس روی درختان هسته دار در استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری، انجام تحقیقات بیشتر روی این ویروس به منظور ردیابی و شناسایی ویروس در سایر میزبان های آن ضروری به نظر می رسد.

چکیده پژمردگی فوزاریومی ناشی از قارچ ،fusarium oxysporum f.sp. phaseoli (fop) یکی از بیماریهای مهم لوبیا در بسیاری از مناطق تولید این محصول در سراسر دنیا میباشد. این بیماری از مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر قارههای اروپا، افریقا، امریکا و آسیا گزارش شده است. این بیماری از مناطق مختلف ایران نیز گزارش شده است. برای بررسی انتشار بیماری در چهارمحال و بختیاری، طی سالهای زراعی ???? و ???? در مجموع ??? نمونه مشکوک به بیماری از مناطق عمده لوبیاکاری استان جمع آوری شد. ??? جدایه قارچ از این تعداد نمونه به دست آمد که ?? جدایه متعلق به بودند. با مطالعه جزئیات خصوصیات fusarium و ??? جدایه قارچ متعلق به گونه هایی از جنس rhizoctonia جنس و ?? جدایه متعلق به گونه f.oxysporum (fo) ?? جدایه متع.....

بادام prunus dulcis یکی از اعضای خانواده ی rosaceae می باشد. طبق آمارنامه فائو ایران با تولید سالانه ?26679 تن بادام مقام سوم جهان را به خود اختصاص داده است. این محصول از نظر اقتصادی و سطح زیر کشت اولین محصول مهم باغی در استان چهارمحال و بختیاری است. تعدادی از بیماری های ویروسی از جمله بیماری لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها (pnrsv) می توانند خسارت اقتصادی زیادی به این محصول بزنند و منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول شوند. در حال حاضر بیماری لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها یکی از عوامل محدود کننده کشت بادام است. در این مطالعه به منظور بررسی احتمال وجود ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها در سه رقم بادام مامایی، سفید و ربیع و دو گونه وحشی p.orientalis و p.scoparia تعداد 100 درخت از باغ های بادام منطقه ی سامان انتخاب شد و در 3 ماه فروردین، تیر و مهر در سال زراعی 89-1388 نمونه های برگی آنها جمع آوری گردید. احتمال وجود pnrsv با دو روش الایزا و rt-pcr بررسی شد. نتایج آزمون الایزا وجود آلودگی به pnrsv را در هر سه رقم و دو گونه وحشی بادام به اثبات رساند. نمونه هایی که آلودگی آنها با آزمون الایزا تشخیص داده نشده بود، با روش rt-pcr مورد آزمایش قرار گرفتند. بدین منظور پس از استخراج rna ژنومی و تکثیر cdna، واکنش rt-pcr با جفت آغازگرهای اختصاصی p1 و p5 در محدوده 351 و 785 جفت باز باندهای مربوط به ویروس را آشکار کرد. مقایسه دو روش rt-pcr و الایزا نشان داد حساسیت rt-pcr در آشکارسازی pnrsv بیشتر از آزمون الایزا بود و از مجموع 23 درختی که با روش الایزا آلودگی آنها به pnrsv مشخص نشده بود، 10 درخت آلودگی ویروسی را نشان دادند. همچنین زمان های نمونه برداری در آشکار شدن ویروس تفاوت معنی داری داشتند و بهترین زمان نمونه برداری ماه فروردین بود. به منظور بررسی اثرات pnrsv بر جوانه زنی دانه گرده بادام، دانه های گرده رقم سفید که آلودگی آنها قبلا با روش rt-pcr بررسی شده بود، روی محیط کشت دانه گرده انتقال داده شدند. مقایسه درصد جوانه زنی دانه گرده آلوده با دانه گرده سالم مشخص کرد که حضور ویروس سبب کاهش جوانه زنی دانه گرده آلوده شده است. درصد جوانه زنی دانه های گرده ی آلوده 34 درصد بود، در صورتیکه این درصد در دانه های گرده سالم 56 درصد بود.

به منظور بررسی حضور prune dwarf virus در سطح باغات میوه هسته دار استان چهارمحال و بختیاری، طی بهار سال های 90 و 91 نمونه های مشکوک به آلودگی از درختان آلو، بادام، گیلاس، هلو، زردآلو و آلبالو جمع آوری شد. از مجموع 261 نمونه در آزمون das-elisa و با استفاده از آنتی بادی چند همسانه ای ویروس کوتولگی گوجه از شرکت بیوربای سوئیس، آلودگی186 نمونه به اثبات رسید که در بین نمونه های برگی میزان آلودگی نمونه های گیلاس، هلو و بادام به ترتیب با 100، 81 و 69 درصد نسبت به سایرین بیشتر بود. این اولین گزارش از وجود ویروس کوتولگی گوجه در سطح استان چهارمحال و بختیاری می باشد. عصاره گیری از برگ های مشکوک به آلودگی و تلقیح آن ها به گیاهان محک nicotiana tabacum var. turkish ،n. rustica ، cucurbita maximaو chenopodium album علایم سبزردی و بافت مردگی در گیاهان محک مشاهده شد. که این فرآیند انتقال مکانیکی ویروس را تأیید کرد. شناسایی تنوع ژنتیکی پروتئین پوششی ویروس کوتولگی گوجه با استفاده از روش های مولکولی مبتنی بر pcr و به کار بردن ترکیبی از آغازگرهای موجود و طراحی شده بر روی cdna های تولید شده نمونه های گیلاس، بادام، هلو، زردآلو، آلو و آلبالو انجام گرفت. پس از مراحل انتقال قطعه به پلاسمید و همسانه سازی آن در باکتری، نمونه برای توالی یابی ارسال شد. با استفاده از نرم افزار clustal w داده های توالی یابی شده با داده های به ثبت رسیده در بانک ژن آنالیز شدند که در نهایت میزان همانندی بین آن ها 54 درصد تخمین زده شد. بنابر نتایج بدست آمده از این تحقیق ویروس کوتولگی گوجه شیوع بالایی در سطح باغات میوه هسته دار استان چهارمحال و بختیاری دارد، که به موجب آن خسارت جبران ناپذیری به این صنعت وارد می آورد. همین امر استفاده از روش های کنترلی موثر را ملزم می کند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از روش های دستی گاهاً کارآمدتر از روش های کیت عمل می کنند. همچنین در رابطه با ویروس کوتولگی گوجه، به تنهایی اکتفا نمودن به علایم آلودگی که می تواند حاکی از وجود ویروس در بافت برگ باشد، برای شروع فرآیند روش های مولکولی می تواند نشانه خوبی باشد و در نتیجه از استفاده از آنتی سرم های گران قیمت تجاری ویروس صرفنظر خواهد شد.