نام پژوهشگر: عسل براتی
عسل براتی محمد رزاقی
جشن سوری یا چهارشنبه سوری از آیین های باستانی ایران زمین است که در شب آخرین چهارشنبه سال- در آستانه ی نوروز- به-صورت دسته جمعی در فضاهای باز محلّی با اجرای مراسمی چون پریدن از روی آتش، پایکوبی و شادی، آتش بازی و همراه با دیگر آداب جشن، برپا می شده است .همراه با تحوّلات تاریخی- اجتماعی جامعه ی ایران و همچنین پیشرفت علم و تکنولوژی(تحولات جهانی)، از دوران باستان تا به امروز، شرایط کشور در بسیاری از زمینه ها دستخوش تغییرات اجتماعی گشته است. رسوم و آداب اصیل جشن سوری نیز در شهرهای بزرگی چون تهران، رو به فراموشی است و آن چه از این آیین باقی مانده، تنها آتش بازی هایی است که به نمایش بازی های خطرناک و صحنه های آتش سوزی دلخراش تبدیل شده است. در پی پاسخ به این سوال که چه عواملی اجتماعی-فرهنگی بر این تحولات تاثیرگذار بوده و چگونه از طریق طراحی می توان به کاهش رفتارهای ناهنجار کنونی جشن کمک کرد؛ طی دو فاز بررسی ریشه های اجتماعی-فرهنگی دگرواری جشن سوری و شناخت رفتارها، نیازها و علایق شرکت کنندگان آن، تعداد 200 نفر از شهروندان تهرانی در دو گروه سنّی50 سال به بالا و 18 تا30سال مورد مطالعه قرار داده شدند. بررسی های جامعه شناسانه- روانشناسانه منتج به این شد که اولا عامل مهم موثر بر مشکلات جشن سوری ریشه در عدم مدیریّت و برنامه ریزی فرهنگی- اجتماعی داشته و ثانیا اگرچه چهارشنبه سوری تحت عنوان حفظ سنّت و آداب ملّی صورت می پذیرد، امّا آن چه باعث زنده نگاه داشتن این سنّت حتی به شکل امروزی اش می شود ، پاسخی جمعی به تخلیه ی هیجان و نیاز به شادمانی است. از این رو، در راستای برنامه ریزی و هدایت شرکت کنندگان در مسیر مناسب با الهام از ایده ی "فضا آرایی"، مدلی برای تخلیه ی هیجانی دسته جمعی شرکت کنندگان ارائه می گردد. به این امید که با احیای مناسب سنّت ها بتوان در برپایی هرچه امن تر، باشکوه تر جشن و حفظ سلامت افراد و جامعه قدمی موثر برداشت