در این مطالعه به بررسی زیر گونه های گونه یrhinopoma microphyllum در ایران می پردازیم. این گونه شش زیرگونه دارد. r. microphyllum sumatrae تنها از گونه های موضعی در شمال سوماترا شناخته شده است. r.m.kinneari در جنوب ومرکز هند دیده شده است. از نظر تاریخی نمونه های بورما، مالایا وتایلند احتمالا به گونه های دیگری تعلق دارند. گونه های نامیده شده از غرب پاکستان، ایرن وعربستان تامراکش در جنوب وسودان در غرب شناخته شده اند.r.m.tropicalis از جنوب kordofan، سودان، سنگال، mauritania ومرکز نیجریه شناخته شده است. r.m.harrisoni در مناطق جنوبی ایران به طرف جنوب شرقی،10 کیلومتری wnwبستک وجود دارد. r.m.microphyllum پراکندگی وسیعی دارد، از مصر و سودان تا غرب پاکستان و خاورمیانه می باشد و در سرتاسر این مسیر توسط بعضی از محققین گزارش شده اند. ودرنهایت r.m.asirenssis تنها درشهر asir جنوب غربی عربستان دیده شده است. در این تحقیق با استفاده از مطالعات ریخت سنجی هندسی و مولکولی به بررسی وضعیت تاکسونومیک این گونه در ایران پرداخته شده است. در مطالعات ریخت سنجی برای آنالیزهای استاندارد از نقاط لندمارک بدست آمده از نرم افزارtpsdig version 2 استفاده شد. برای بررسی روابط تبارشناسی از ژن سیتوکرومb استفاده شد زیرا این ژن در کارهای فیلوژنتیک استفاده زیادی دارد و پروتئین سیتوکروم b تنها سیتوکرومی است که بوسیله dna میتوکندریایی کد می شود. اگرچه ژن سیتوکروم b از لحاظ جایگزین های غیرمترادف، آهسته تکامل می یابد اما سرعت تکامل در موقعیت های خاموش تقریباً سریع است. همچنین ژن سیتوکروم b تحت فشارهای تکاملی قوی است زیرا این قسمت های ژن نسبت به بقیه بیشتر حفاظت شده اند که به علت محدودیت های عملکردی آن ها است. نتایج ریخت شناسی و مولکولی وجود یک زیرگونه را در ایران تایید می کند. نتایج ریخت سنجی هندسی و همچنین مطالعه مولکولی این گونه بر اساس 695 جایگاه ژن سیتوکرومb در 38 توالی نوکلئوتیدی نشان داد که به علت فاصله ژنتیکی اندک بین دو زیر گونه سنتی (1/0%)، عدم تشکیل کلادهای جداگانه و همچنین اتصال تمام هاپلوتایپ های ایرانی به یکدیگر می-توان گفت جمعیت های ایرانی، یک زیرگونه را تشکیل می دهند و در دو زیرگونه مجزا قرار نمی-گیرند. بنابراین تمام جمعیت های این گونه در ایران تحت عنوان زیرگونه r.m.harrisoni قرار می-گیرند زیرا از زیرگونه لوانت و مراکش(r.m.microphyllum) مجزا می باشند.