پس از آنکه اعراب با استفاده از الفبای خطوط پهلوی موفق به تهیه الفبای خطوط کوفی و نسخ قدیم شدند، بتدریج ایرانیان خطوط دیگری از قبیل ثلث، توقیع، محقق، رقاع و ریحان را بوجود آوردند و سپس دو خط دیگر ایرانی تعلیق وشکسته وضع گردید. تا اوایل قرن هشتم هجری خطوط متداول در ممالک اسلامی اقلام معروف به اقلام ششگانه بوده است و در اواسط قرن هشتم از ترکیب دو قلم توقیع و رقاع خط دیگری بوجود آمد که به تعلیق موسوم بود و سپس در اثر کثرت استعمال خط شکسته تعلیق بدست آمد. خط شکسته تعلیق همان خطی است که به غلط آن را تعلیق نام نامیده اند . پیدا شدن قلم تعلیق نیز مانند سایر اقلام تدریجی بوده و تکامل آن شاید در حدود یک قرن بطول انجامید. مقارن با تکامل خط تعلیق از دو خط نسخ و تعلیق خط دیگری بوجود آمد که آن را نسخ تعلیق و سپس نستعلیق نامیده اند. خط نستعلیق از دقیقترین و زیباترین و نیز ازخطوط دشوار است. نوشتن خط نستعلیق که در آن رعایت 12 قاعده خوشنویسی ارائه شده باشد، بسیار مشکل بوده و معدود خوشنویسانی بوده اند که توانسته اند از عهده انجام چنین امری برآیند. بعضی از مورخین میرعلی تبریزی ( 800 هجری قمری ) را واضع خط نستعلیق می دانند . در حالی که خطوطی از نستعلیق دیده شده است که تاریخ آنها به قبل از800 هجری می باشد. اما می توان گفت که وی این خط را تحت قاعده درآورد و به خوشنویسی نستعلیق معروف گردیده است. در بررسی تحولات خوشنویسی در سه دوره ی صفویه ، افشاریه و زندیه می توان اذعان داشت که دوره ی صفویه با تکیه بر مکتب هرات و تاثیر پذیری آن از این دوره و نیز تحت حمایت پادشاهان صفوی از شکوفایی چشمگیری برخوردار است .