چکیده ایمان یکی از مسائلی است که عین القضات همدانی در آثار خود به آن توجه ویژه ای مبذول داشته است، تا آنجا که در یکی از تمهیدهای کتاب خود با عنوان «بیان حقیقت کفر و ایمان» به صورت خاص تری این مسأله را مورد شناسایی قرار داده است این در حالیست که رد پای دغدغه های ایمانی حاضر در عصر عین القضات و دوره پیش از او در سراسر تمهیدات و سایر آثار او به طور برجسته ای دیده می شود. در این پایان نامه به شناسایی ایمان در سنت های کلامی، عرفانی و دینی در جامعه اسلامی دست زده و با توجه به این شناخت به گردآوری، طبقه بندی و نتیجه گیری از آنچه عین القضات در باب ایمان در دو اثر مهمش یعنی تمهیدات و سه جلد نامه ها آورده است پرداخته ایم. عین القضات همدانی جدای از متأثر بودنش از سنت های دینی، کلامی و عرفانی پیش از خود، اندیشمندی است با استقلال های فکری و ذهنی خاص خود بنابراین دیدگاه خاص ایمانی او را جدای از سنت های کلامی و عرفانیی که در قرن های چهارم و پنجم جریان داشته می توان در رابطه متقابل ایمان با دغدغه های برجسته فکری او چون عشق، کفر، شر، عادت ستیزی، و تجربه شخصی و ... بررسی نمود و البته بازهم با توجه به جریان های عرفانی، کلامی و دینیی که در آن روزگار، قبل و حتی بعد از آن در جامعه اسلامی وجود داشته است. کلید واژه: عین القضات همدانی، ایمان، عشق، کلام اسلامی، عرفان ، عادت ستیزی.