چکیده نخل خرما (phoenix dactylifera l.) درختی دوپایه، دیپلویید (36=x2=n2( و تک لپه بوده که به منظور افزایش بهره برداری غذایی، اقتصادی و صنعتی و نیز مقابله با تنش های زیستی و غیرزیستی در تولید خرما، در بیوتکنولوژی مدرن مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، گیاهچه های خرمای تراریخت شده با سازه ژنی pbi221 (شامل پیش برنده camv 35s، ژن گزارشگر gus و پایان دهنده nos)، برای تأیید تلفیق و نسخه برداری تراژن و تعیین تعداد جایگاه های ژنی، با pcr، rt-pcr و دورگه سازی ساترن ارزیابی شدند. با مقایسه نتایج حاصل از چندین روش استخراج dna ژنومی از بافت برگ، روش تغییریافته سمبروک، نسبت به سایر روش ها نتیجه مناسب تری را دربرداشت. درعین حال، استخراج rna نیز به کمک سه روش رایج مورد مقایسه قرار گرفت. کیفیت و کمیت dna و rna از طریق تعیین میزان جذب در روش اسپکتروفتومتری و الکتروفورز روی ژل آگارز سنجیده شد. از تفکیک محصولات تکثیریافته با آغازگرهای همگانی s18 و اکتین و آغازگرهای اختصاصی ژن gus و توالی های 35s و nos بر روی ژل، قطعات مورد انتظار مشاهده گردیدند. بیان ژن انتقال یافته از طریق آزمون rt-pcr و به کمک آغازگرهای اختصاصی تراژن gusو نیز آغازگرهای ژن کنترل اکتیناثبات شد. پس از انجام آنالیز دورگه سازی به روش ساترن و مقایسه نتایج با داده های حاصل از rt-pcr، نمونه واجد یک نسخه از تراژن در قیاس با لاین دونسخه ای، مطلوب تر و بیان بهتری را نشان داد. ظهور لکه های آبی در آزمون هیستوشیمیایی gus، عملکرد و بیان ژن uida را تایید نمود. بررسی ها، بیانگر مناسب و موثر بودن روش بمباران ذره ای جهت انتقال ژن به گونه نخل خرما بوده و ارزیابی های انجام شده می توانند توسط محققین بعدی در آنالیز گیاهان تراریخت خرما استفاده گردند. کلمات کلیدی: نخل خرما، آنالیز مولکولی، rt-pcr، دورگه سازی ساترن، سنجش gus