نام پژوهشگر: شراره فخرایی

تاثیر آشفتگی شهری بر آلودگی هوا (نمونه موردی: شهر اصفهان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1390
  شراره فخرایی   اصغر ضرابی

شهرنشینی نیاز توسعه است، با این وجود رشد و توسعه نواحی ساخته شده ناشی از شهرنشینی، می تواند در طول زمان بدون برنامه و بی قاعده شود. این رشد بی برنامه و کم تراکم در نواحی حاشیه مادرشهرها به عنوان آشفتگی شهری شناخته می شود که امروزه هم در جوامع توسعه یافته و هم در جوامع در حال توسعه نمود پیدا کرده است. آشفتگی شهری باعث ناکارآمدی جامعه، محیط و اقتصاد می گردد. امروزه آشفتگی شهری در مباحث و تحقیقات اقتصادی، برنامه ریزی شهری و سلامت عمومی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم ترین نتایج محیطی آشفتگی، تخریب کیفیت هوا (آلودگی هوا) است. شهر اصفهان به عنوان سومین شهر بزرگ ایران، به دلیل جمعیت بالا، تکثر وسایل نقلیه موتوری، تعدد صنایع و قرارگیری در شاه راه ارتباطی کشور دچار وضعیت کیفی بسیار نامطلوب هوا است، آشفتگی شهری می تواند بر وضعیت آلودگی هوا تاثیر بسزایی داشته باشد. بیان فیزیکی و الگوهای رشد شهری و آشفتگی می توانند با استفاده از gis و داده های سنجش از دور بر روی نقشه پیاده و یا تحلیل شوند. داده های سنجش از دور مخصوصا در نواحی با تغییرات کاربری زمین سریع که به روز رسانی اطلاعات خسته کننده و وقت گیر است بسیار اهمیت دارند. اهداف این پژوهش تبیین وضعیت آشفتگی شهر اصفهان و بررسی تاثیرات آشفتگی بر آلودگی هوای اصفهان است. برای رسیدن به این اهداف به کمک عکس های هوایی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدل انتروپی شانون و مدل تخصیص هلدرن به تبیین وضعیت آشفتگی شهری اصفهان و رابطه آن با آلودگی هوا پرداخته ایم. روش این تحقیق تحلیلی - توصیفی است بدین صورت که به منظور نایل شدن به هدف تحقیق، از روش های چندگانه ای استفاده شده است. عکس های ماهواره ای توسط نرم افزارهای envi و arc gis مورد تحلیل قرار گرفته و با استفاده از داده های به دست آمده از تحلیل مدل های کمی مانند مدل انتروپی شانون و مدل هلدرن مورد محاسبه قرار گرفته اند. همچنین نقشه های رشد و توسعه فیزیکی شهر با نرم افزار envi تهیه شده است. بدین وسیله آشفتگی شهری اصفهان مورد مطالعه قرار گرفته است. در قسمت دوم آمارهای مورد نیاز برای تحلیل وضعیت آلودگی و اثرات ناشی از آشفتگی از سازمان های مختلف و روش های کتابخانه ای جمع آوری شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که وضعیت آشفتگی شهری در کلان شهر اصفهان بسیار جدی و رو به رشد است. آشفتگی سبب افزایش فاکتورهای سفر و در نتیجه افزایش آلودگی هوا می شود.